Người Hán Việt hóa, một xu thế chi phối quá trình hinh thành người Việt

Trích từ bài

MỘTVÀI SUYNGHĨ

VỀ NGUỒNGỐC DÂNVIỆT

Tácgiả dchph

---

LỜI DẪN

Người Việt nước Việt tiếng Việt đã hình thành trước khi Trung Hoa xâm nhập - Chúng ta đã quá quen thuộc với luận điểm đó khi nghiên cứu sử Việt.

Nhưng gần đây người ta đã tìm thấy nhiều băng chứng ghi nhận xu thế ngược lại.

Nhiều bằng chứng xác định chính từ thời gian có mặt của Trung Hoa, dân bản địa mới tách ra phần chủ yếu kết hợp với người Hán làm nên một cộng đồng Hán Việt thường gọi là người Kinh sống ở đồng bằng;còn lại là một bộ phận nhỏ làm nên người Mường sống ở miền đồi núi.

Kết luận này bao trùm từ những bộ sử của các sử gia chuyên nghiệp tới rất nhiều bài báo của các trí thức thuộc các ngành khác.

Tôi tìm thấy bài viết sau trên mạng theo đường link

http://vny2k.com/ZiendanTiengViet/viewtopic.asp?forumid=21&id=637

Nhận thấy đây là một bài viết có ích tôi đã mạn phép tác giả lược bỏ một số ý theo tôi là không thật cần thiết, phân cả bài ra làm nhiều đoạn nhỏ, đặt cho các đoạn ấy những tiểu đề để bạn đọc dễ theo dõi.

Trong nguyên văn tác giả dùng một lối viết tiếng Việt có phần đặc biệt, ví dụ viết bạnbè thay cho bạn bè, phậtlòng thay cho phật lòng, tôi rất muốn làm cái việc đưa văn bản về cách viết thông thường nhưng điều kiện sức khỏe không cho phép.

--------

Bạn hiền:

Gần đây, bạn thường gởi email cho bạnbè, trongđó có tôi, những bàiviết về Tàu, về lịchsử Trunghoa, về nguồngốc dântộcViệtnam, về những vấnđề gaycấn trong mối quanhệ Việtnam và Trungquốc hiệnnay.

TỰ BẠCH CỦA MỘT

NGƯỜI VIỆT GỐC "BÔNG"

Có lần bạn xinlỗi tôi và D. trước với ýnghĩ là erằng lờilẽ của bạn sẽ làm hai đứa tôi phậtlòng vì bạn cho là trong đámbạn cólẽ hai đứa tôi có máu Tàu trongngười nhiềunhất. Tôi nhớlà đã trảlời với bạn là bạn chẳngcần phải xinlỗi ai hết, chúngta đềulà ngườiViệtnam. Tôi tuylà ngườiViệt gốc "Bông" nhưng khôngchừng tôi lạilà Việtnam hơn rấtnhiều người, kểcả những ông mang họ Nguyễn và họ Lê nàođó... là những họ mà ngườita thường cholà đasố ngườiViệtnam mớicó.

Nói nhưvậy làvì có những ông trởthành côngdân nước khác mà quênmẹ nó mất là mình là người gốcViệt. Cũng trong cáchnhìn nầy, tôi là ngườiViệtnam nhưng tôi lại khôngquên tôi có gốcTàu (khôngphải là mình thường chê ngườiMỹ datrắng tứxứ ở Mỹ là sao họ lại quênmẹ nó mất tổtiên họ là ai?).

Cólẽ khôngmấyai sẽ kiênnhẫn đọc và đồngý với những điều tôi sẽ nói, "biết rồi, khổ lắm, nói mãi", nhưng có những sựkiện mà nhiều người khôngbiết hoặc tảnlờ đi.

Thídụ, ngườiHán hiệnđại là một dântộc hợpchủng. Tươngtự, ngườiViệt hiệnđại cũngcó nguồngốc hợpchủng. Tôi hyvọng là giữa tôi và bạn có cùng "mẫusố chung" chodù "phụhệ có tửsố riêng".

CÂU CHUYỆN TỪ NGỮ

Ởđây, ngoài ngữtố "Hoa", như "ngườiHoa", "Hoakiều"... là từ để chỉ những người còn mang bảnsắc Trunghoa dù tổtiên đã đến Việtnam đó babốn đời nhưng chưa hoàntoàn hoànhập với ngườiViệt bảnxứ, kể luôncả "cácchú …chứ khôngcóý miệtthị ai (?), và cóhaykhông thì tuỳvào ngữcảnh hay cáchnóichuyện của người sửdụng từ nầy.

Ngoạitrừ hai từ hàmý miệtthị là "Chệt" (sosánh "Chin" hay bínhâm hiệnđại "Qín") và "baTàu", từ "Tàu" đốivới tôi là một từ trunghoà, giốngnhư ta nói "ở nhàTây ăn cơmTàu", "tràTàu", "gáiTàu", "vợTàu", "chaTàu mẹViệt", "Bác hoạtđộng cáchmạng ở bênTàu", v.v... đều không mang nghĩa xấu.

Để tỏ sựnghiêmchỉnh, ta khôngthể mỗikhi bàntán chuyện Việtnam và Trungquốc là kèmtheo "Chệt" và "baTàu", xỏxiên quênbẵng "bagai là cha máchqué, kỳđà là bố kỳnhông".

TƯ CÁCH NGƯỜI VIỆT

Riêng bảnthân tôi, nói và đọcviết được tiếngTrung hiệnđại và đọcđược ítnhiều tiếngHán cổđại làdo tôi bắtđầu học chúng như một ngoạingữ trên đạihọc gần bamươi năm trước, tôi vẫn tựxem mình khôngnhững là ngườiViệt sanhra và lớnlên trên đấtViệt màcòn hãnhdiện tựhào là tôi nắm đủ tiếngViệt để viếtlách chútđỉnh từ năm 16 tuổi với bàiviết đăng trên gần cả chục tạpchí như Khởihành, Văn, Vấnđề, v.v... và nay đang nghiêncứu tiếngViệt và biênsoạn từđiển từnguyên tiếngViệt của những từ có gốcHán, và ngaycả đềxướng việc cảitổ tiếngViệt, chodù bạn khôngthích nhưng khôngthể phủnhận "tínhphithường" của sựkiện! Bạn đếnchơi nhàtôi thì biết đấy, khôngcógì là "Tàu" hết phảikhông?

LƯỢC SỬ GIA ĐÌNH TÔI

Như tôi đã nói, máumủ Tàu trong conngười tôi chỉcó khác với bạn ởchỗ là tổtiên tôi cóthể chỉ mới dicư sang Việtnam đến Việtnam sau tổtiên của bạn đã rấtnhiều đời.

Giònghọ P. nhàtôi còn giữ giaphả nên tôi biếtchắc được nguồngốc của mình. Tổtiên của tôi làmquan dưới triềuMinh cưtrú ở Tỉnh Phúckiến đã được saiphái đến đảo Hảinam cáchđây haimươi đời khoảng 500 năm trước. Tới đời ôngcố tôi, vào khoảng đầu thếkỷ 20, cólẽ dovì miếngcơmmanháo dònghọ tôi đã dicư tới Việtnam bằng đườngbiển và địnhcư ở Tuyhoà, Phúyên. Còn những chiphái cùng tông khác đã dicư và rãidài khôngít ra khắpnơi ở Việtnam, và ngàynay, sangđến nước Mỹ và những nước khác. Một người cùng họ với tôi, nếu có chữ lót là C. cùng vaivế, nhưvậy chắcchắn chúngtôi có bàcon xagần vớinhau.

Thời khángPháp loạnlạc, ôngnội tôi lại đưa giađình tảncư ra vùng Bồngsơn, Tỉnh Bìnhđịnh, hoànhập vào thiểusố dân Hảinam đã đến trướcđó cóthể bằng đườngbiển, và đasố đều nói tiếngViệt sỏi như dânViệt.

Sự phânbố ngườiTàu dicư đến Việtnam rõràng là có nhiều ngãđường, phầnđông dânHảinam địnhcư ở vùng miềnTrung (Đànẵng, Quinhơn, Tuyhoà...) nhiềunhất vì điềukiện địalý gầngũi thôngqua đườngbiển. Chồng của một bàcô họ của tôi, nămnay đã trên 86 tuổi, ông kể là thời thanhniên thuở đôimươi ông đã điđilạilại về Hảinam thườngxuyên và có vợ ở cả hai nơi (giốngnhư mộtsố Việtkiều ở Mỹ về nước vậy, hihi)!

Tôi nói dôngdài nhưvậy để cho bạn thấy chỉ trong chitổ họ P. của tôi trên đấtViệt cólẽ đãcó sựhiệndiện của hàngngàn người trởlên, rồi nay vì những biếncố lịchsử, lại dicư mộtlầnmữa sang nướcMỹ và các nướckhác, mà hễlà họ P. dĩnhiên là từ Việtnam đến. Bạn lật sổ điệnthoại ra, in ở bên Việtnam lẫn bênMỹ, là thấyngay nhiều tên mang họ của tôi có tênlót đisau như P.C. (vai củatôi), hoặc P.T. (vai của ônggià tôi), P.G. (vai của con tôi), chưakể các đờitrước và đờisau đó, v.v. Riêng ở SF, có khoảng bốn người trùngtên với tôi.

Nguồngốc vaivế nầy rất rõràng, dựavào một bàithơ Đường do ôngtổ đầutiên khi mớiđến Hảinam đặtra, với tấtcả những người mang họ P. như tôi, nếu chaông vẫncòn theođúng truyềnthống tổtiên đặt têncon với chữlót có lớplang, tôi chắcchắn là họ có chung một ôngtổ với tôi.

CHUNG KIẾP DI DÂN

Dĩnhiên là nhiều tôngphái thuộc dònghọ khác của ngườiTàu, cũngcó truyềnthống nầy. Tênhọ ngườiViệtnam nếu cũng theo "trườngphái" nầy thì tôi đoán họ cũng có nguồngốc Tàu cậnđại hơn. Tôi tin là nhiều ngườiViệtnam, nếu có giaphả hoặc còn nhớ lời ôngbà kểlại, thì cũng sẽcó câuchuyện tươngtự nhưtrên của tôi để kể cho mọingười nghe. Cứthế mà quynạp nhânlên cấpsốnhân là gầnbằng dânsố "ngườiKinh" ở Việtnam hiệngiờ.

Bạn mang họ Huỳnh, là họ rất "Tiều" (Tàu?) xuấtphát từ miềnNam, cùnggốc với họ "Hoàng" xuấtphát từ miềnBắc. Bạn cólẽ khôngbiết tổtiên mình có gốcTàu bởilẽ là giònghọ nhàbạn đã Việthoá baonhiêu đời và vì tiênnhân không đểlại giaphả haylà đã bịđánhmất. Tuy không ănxổiởthì và xuềxoà thựcsự như người trongNam của người họ Võ (họ nầy được chọnra ởđây là để nhấnmạnh sựđốilập với họ Vũ thườngthường là gốc Bắckỳ như cái cặp họ Huỳnh/Hoàng), nhưng tínhcách của bạn vẫnlà người mangnặng rấtnhiều yếutố miềnNam cósaonóivậy, và cólẽ bạn khôngbiết họ Huỳnh (cũngnhư họ Võ) lại có gốc Triềuchâu lậpnghiệp ở miềnTây Nambộ.

Chắc bạn chưa quên là đasố ngườiTriều địnhcư ở miềnTây là hậuduệ những người theochân Mạc Cửu với hơn 50 ngàn người Minhhương àoạt từ Tàu tỵnạn thẳngtới miềnTây Việtnam bằng đườngbiển khi nhàMinh sụpđỗ cáchđây hơn 500 năm.

Cóphải vìvậy ta gọi họ là "ngườiTàu"? Giốngnhư "thuyềnnhân", "boat people", Việtnam vậy. Thànhphần ngườiTàu đó cộngchung với một thiểusố khác cólẽ đã đến trướcđó cũng bằng tàughe, baogồm cả những nhóm mà ta gọilà ngườiHẹ, ngườiPhúckiến, ngườiQuảng... đã đến địnhcư lâuđời ở miềnTây, đasố cóthể giờđây đã Việthoá hoàntoàn.

Nhưng cũng chưachắc, cứ thử giảđịnh rằng ôngcốôngsơ của bạn cũng cóthể mang họ Nguyễn, và nếu quảlànhưvậy cũng rất cókhảnăng là tổtiên bạn đã đổi họtên saukhi mang giòngmáu họ Nguyễn từ Bắc dicư vàoNam bằng đườngbộ. Họ Hoàng hay họ Vũ cũng theo đường này.

BIẾN DẠNG

Tuynhiên, cóthể có một hay nhiều khâu dọctheo đườngcáiquan chaông của tổtiên bạn đã lấyvợ hoặclà ngườiChàm hoặclà ngườiChânlạp... và nhưvậy đờiconđờicháu đã hoàchủng với người bảnxứ.

Nóinhưvậy tôi cóý nhấnmạnh là càng tiếnsâu vào miềnNam, lượng máu Tàu của didân khaihoang lậpnghiệp trongNam cólẽ ngàycàng loãng dần.

Hầuhết mọingười trong chúngta chỉ biết nói tôi đây là ngườiViệt dù không giảithích được nguồngốc cái họ Tàu của mình. Cái dở của ôngbà mình là ở chỗđó, cólẽ vì chiếntranh loạnlạc và đóikhát triềnmiên, nếukhông giờnầy ta khôngcòn thắcmắc tại sao LạcViệt, Lạchồng, Hùngvương, Hồngbàng, ĐạiNgu, ĐạiViệt, và Việtnam lại mang ngữtố HánViệt.

TỪ NƯỚC NAM VIỆT

ĐẾN QUẬN GIAO CHỈ

Saukhi nhàHán diệt nhàTần ở phươngBắc, nhân sựhỗnloạn ở vùng Trungnguyên, Triệu Đà lên làmvua (Triệu Vũvương) và đặttên nước là NamViệt, thủphủ đặttại Phiênngung (nay là tên của một khuquận ở Thànhphố Quảngchâu hiệnđại -- mộ của ôngta vẫncòn ởđó).

Thànhphần dânsố lúcbấygiờ đasố vẫncòn là dân của các sắctộc thuộc tộc BáchViệt, ngaycả chođếnkhi Hán Vũđế đemquân thôntính và sátnhập nước nầy vào lãnhthổ Trunghoa năm 112 TCN.

Giaochỉ vềsau trởthành một châu của nhàHán và được đặttên là Giaochâu. Dưới sựcaitrị khắcnghiệt của nhàHán, thổdân bảnxứ -- gốc LạcViệt và rấtcóthể có mối quanhệ trên một chừngmực nàođó với một sắctộc là tổtiên của người Mon-Khmer ngàynay (căncứ vào những vếttích từvựng cănbản dù rấtít còn hiệndiện trong tiếngViệt), là ngườiViệt cổđại trướckhi có sự táchra thành nguờiMường và ngườiViệt -- dưới sựlãnhđạo của hai bà Trưng Trắc và Trưng Nhị, họ đã nổidậy chốnglại quân thốngtrị nhàHán nhưng thấtbại.

Nhiều người đã bỏchạy lên miền Thượngdu mà ta vẫncòn gọichung là "ngườiThượng", người ởlại miền đồngbằng chịu sựđồnghoá của ngườiHán -- Hánhoá -- và trởthành "ngườiKinh", haylà ngườidân ở vùng kinhthành.

ĐỒNGHOÁ DÂNBẢNXỨ --

NGƯỜIANNAM THÀNHHÌNH

Để củngcố sựthốngtrị của họ, nhàHán thiếtlập Annam Đôhộphủ và bắtđầu tiếntrình khaihoá và đồnghoá dânbảnxứ -- ngườiAnnam thànhhình (thuậtngữ Annam và dânAnnam đượcdùng để phânbiệt với dânLạcViệt trướckhi bị đồnghoá).

Trongkhi Sĩ Nhiếp mang vănhoá Trunghoa đến "Hánhoá" dânbảnxứ, những ngườilính viễnchinh thuộc đủ mọi sắctộc của nhàHán cộngvới những lànsóng ngườidicư đã đếnđây và nhiều người đã không quayvề lại nơi chônnhaucắtrún xalắcxalơ ở phươngbắc, và họ đã nhận "AnNam" làm quêhương, lấyvợ đẻcon, gópphần thúcđẩy tiếntrình "Hánhoá", và ngượclại họ cũng đã bị "annamhoá" bởi đámđông đasố "ngườiKinh".

(Sosánh thêm sựkiện línhMỹ đến miềnNam Việtnam chỉ trongvòng 10 năm 1965-1975 và họ đã đểlại hơn 50 ngàn đứa conlai "Việthoá". Nếumà cha của chúng có chọn ởlại Việtnam, đám conlai vẫn nói tiếngViệt như ngườibảnxứ chodù chúng có mang họ Mỹ nàođó, giốngnhư "dânTây" sau 1954.)

Và quátrình này đã tiếpdiễn qua nhiều triềuđại suốt 1000 năm dưới áchthốngtrị của ngườiHán, ngaycả saukhi nướcViệt đã giànhđược độclập từ năm 936 (vào thời bên Trunghoa nhàĐường đang suysụp), kinhqua sự sùngbái Nhogiáo, chếđộ phongkiến đượcxem là ưuviệt thuởxưa, và sự thầnphục nướcTàu chomãiđến năm 1884 khi nhàNguyễn kýkết Hiệpđịnh Huế với Pháp cụthể phủnhận sự thầnphục triềuđình nhàThanh!

Dođó, sựhìnhthành của ngườiViệt thựcchất là từ sựhoàchủng của dânbảnđịa và dântứxứ từ khắpnơi ở phíabắc, baogồm cả thànhphần quân nhàHán thờibấygiờ cũng đãcó sựhoàchủng rồi, và phíanam (Môn, Khmer..) tới.

CÁC DẠNG PHA TRỘN

Nếu bạn sang viếngthăm các tỉnh thuộc miềnnam của Trungquốc ngàynay, nhấtlà Tỉnh Quảngtây, bạn sẽ thấy ngườidân của tỉnh nầy, không khácbiệt mấy với dânViệtnam ta, thídụ so về mặt thểchất, nhưlà vócngười nhỏnhắn so ngườiTàu phươngBắc caolớn (do họ hoàchủng lầnnữa với "rợHồ" thuộc gốc Tartar, ngườiAltaic, ngườiKim, ngườiMãnchâu, ngườiMôngcổ...) và tậpquán ănuống, thídụ, cơmgạo và bún là mónăn chính của người phươngNam thayvì bánhbao làmbằng bộtmì của "ngườiHán" phươngBắc. Cái điểmchung trong cái vănhoá ẩmthực của tấtcả là ai cũng đều biết dùng "đũa" (một từ có cùng gốc với tiếngHán), uốngtrà ("chè"), một đặcsản phátxuất từ phươngNam ở vùng Phúckiến, haylà nướcViệt của Câu Tiễn ngàyxưa.

Cũng với cáinhìn tươngtự, ở xứta, càng xuốngsâu vào trongNam của nướcViệt thờihiệnđại, yếutố bảnđịa hoàchủng với dânbảnxứ (ngườiLâmấp, ngườiChàm, ngườiMôn, ngườiChânlạp, v.v. thuộc các nền vănhoá khácnhau trongđó baogồm nền các vănhoá Sahuỳnh, Hồigiáo, Ấnđộ, Ốceo...) cũng dầndần hiện rõnét hơn.

CÂU CHUYỆN ĐỊA DANH

Dườngnhư nơinào có địadanh bảnđịa nơiđó càng mang đậmnét bảnxứ, thídụ, Đànẵng, Quảngđức, Buônmêthuộc, Pleiku, Đắclắc, Phanrí, Sóctrăng, Hàtiên...

Tưởng cũng nên nhắclại là hầuhết những địadanh ở Việtnam ngàynay, ngaycả tại những vùng mới được sátnhập vào lãnhthổ Việtnam từ sau thếkỷ thứ 12 như từ Thuậnhoá trởvào miềnNam, từBắcchíNam nơinào cũng đầyrẫy những địadanh tiếngHánViệt hoặc đốixứng hoặc đã cósẵn bên Trunghoa từ ngànxưa, thídụ, Sơntây, Tháinguyên, Hànội, Hàbắc, Hànam, Hàđông (ta "chôm" luôn cả thànhgữ "sưtử Hàđông"!), Quảngtín, Quảngnam (đốixứng với Quảngđông và Quảngtây), Tâyninh, v.v. quánhiều kểkhôngxuể, và điềugì đã buộc ngườita khôngdùng địadanh bảnđịa đãcósẵn mà lại đặt những tên mới nhưvậy nếu chúng không mang một ýnghĩa đặcbiệt nàođó với cưdân ởđó?

Thànhphần dânsố từđó cũng phảnảnh mộtcách chừngmực, thídụ, bảnsắc người thuộc Tỉnh Hàđông khácvới người vùng Tỉnh Sóctrăng, dân Thuậnhoá dĩnhiên là có những nét cábiệt khácvới dân Phanrang.

CÁCH GỌI NGƯỜITHƯỢNG

– MỘT BẰNG CHỨNG
Ngàyxưa ngườiTàu phươngBắc gọi những người phươngNam là "NamMan", nóichung là "man" là "mọi".

Tổtiên của những ngườiKinh sống ở vùng đồngbằng SôngHồng ngay từxưa lại cũng dùng từ "mọi" để chỉ người dânthiểusố ngườiThượng sống trên miềnthượngdu, mà họ cóthể đãtừng là chủnhânông của vùng đồngbằng ruộnglúa màumỡ và chỉvì họ bị đànáp, tànsát, truyđuổi, bấthợptác với ngườiHán thốngtrị chonên đãbỏchạy lên miềnnúi rừngthiêngnướcđộc (sosánh những biếncố xungđột sắctộc ở miền Tâynguyên đã đẩy hàngngàn người thuộc dântộc thiểusố gốc Mon-Khmer sang Cambốt 10 năm trướcđây.)

Nếu quảthật là họ cùng gốc với tổtiên của ngườiKinh sinhsống ở vùng bìnhnguyên thì ngườiKinh đã không gọi những ngườiThượng bằng cái danhtừ "mọi" mộtcách trịchthượng có tínhcách miệtthị nhưvậy (ngượclại cũng thế, Việtkiều sống ở Cambốt trong lịchsử đã bị cápduồn baolần?), trongkhiđó lịchsử chothấy ngườiViệt baogiờ cũng tửtế với "Hoakiều" sốngchung với họ mặcdù mẫuquốc của họ đã liêntục hiếpđáp dânViệt trong suốt chiềudài lịchsử dựngnước và giữnước!

TRỞ THÀNH DÂN VIỆT

ĐỂ TỒN TẠI

Theo thốngkê chínhthức thì có baonhiêu "Hoakiều" ở Việtnam? Chỉ mới hơn 1 phầntrăm dânsố! Nếuthế, ta cóthể đặt câuhỏi là dânTàu từ phươngBắc xuống Việtnam từxưanay đã biếnđiđâu hếtrồi? Rõràng là số dânTàu dicư đến Việtnam trongsuốt hơn haingàn nămnay đã biếnthành một thànhtố khôngphânbiệtđược trong cái tổngthể cấuthành dântộc Việtnam.

Về mặt thểchất, bạn đã đến Mỹ và tự quansát và đã thấy, trẻcon Việtnam ngaycả của của thếhệ thứnhất sanh ở Việtnam nhưng lớnlên ở Mỹ đềucó vócngười caolớn, trắngtrẻo, và chúng thường bị nhìnlầm là ngườiTàu giữa đámđông dânÁchâu như ngườiViệt thuộc thếhệ chachú mới đến, ngườiPhi, hay ngườiCampuchia nàođó.

Dođó, những lýluận bàncải về nguồngốc dânViệt thuộc giốngdân NamÁ (aka "BáchViệt") cóphải là từ lụcđịa xuống hay từ các hảiđảo miềnNam lên 10 ngàn nămtrước (?) thì khôngănnhậpgì tới sựkiện quantrọng là sựhoàchủng là giữa "hántộc" từ phươngbắc xuống với "Việttộc" chora dântộc Việtnam ngàynay vềmặt dântộchọc.

Vìvậy cách luậngiải "ngườiViệt là sựhoàchủng của ngườibảnxứ (tứclà dânLạcViệt thuộc BáchViệt) với "ngườiHán-tạppínlù"" có liênhệ mậtthiết với sựkiện ngườiViệt mang họ Tàu, nếukhông, làmsao ta lýgiải được sựkiện mỗingười trong chúngta đều mang họ Tàu?

DÒNG HỌ NHƯ MỘT CHỨNG CỨ

Cóngười chorằng nhiều họ đãđược vua thưởngcho vì cócông. Nhưng triềuđại Việtnam chỉcó ngầnấy họ, nhàTrần, nhàLê, nhàNguyễn... Còn họ của mấy ôngvua thì các ngài lấyđâura, xin của ai, ai thưởng cho? Họ của ngườiViệt chỉcó nămba chục họ đổlại, còn họ Tàu bên Tàu thì nhiềukhôngkểxiết, khôngphải trămhọ mà cả hàngngàn họ. Ta nhận thấyrõ họViệt là một "sub-set" của hàngngàn họ Tàu kia.

Thựcra ta cóthể làmnghiêncứu và truynguyên ra những họ Việt tươngđồng cùnggốc của những họ của những nhóm ngườiHoa gốc Quảngđông và Triềuchâu, của những nhóm khác có tổtiên làmquan bên Tàu bị đàyải điđến chốn của bọn "mandimọirợ", và của những người thuộcvào số người cònlại khác để giúp ta cóthể quyra là có nguồngốc từ dândicư đã đến từ miềnNam nướcTàu, cũngnhư từ những đám línhviễnchinh hỗnhợp đủ các sắctộc bênTàu có tổtiên đã bị "Hánhoá" (mà tôi gọilà "ngườiHán-tạppínlù") trướckhi thừalệnh đến xâmchiếm vùngđất Giaochỉ.

KHI KẺ THA HƯƠNG ĐỊNH CƯ

Đasố những kẻthahương đó -- phầnlớn là những traitráng xuấtthân cùngđinhcựckhổ -- đã địnhcư vĩnhviễn ở vùngđất mới nơiđây.

Nênnhớ là thờixưa giaothông rất khókhăn, cóngười cảđời cólẽ chưabaogiờ rờixa quá 50 câysố khỏi làngmạc của họ, khi họ đã đếnđây rồi họ sẽ khómà có phươngtiện để trởvề cốquốc. Saukhi địnhcư lậpnghiệp họ đã lấyvợ ngườibảnxứ và hoànhập vào dòng "Việttộc", sanh cháu sanh chít, tấtcả dođó đều mang họ Tàu.

CÔNG THỨC NÊN ĐƯỢC CHẤP NHẬN

Nóiđinóilại kếtluận chủyếu vẫnlà phầnlớn dânViệtnam chúngta ngàynay là hậuduệ của dânbảnxứ đã hoàchủng với những ngườiTàu ("ngườiHán-tạppínlù") đến vùngđất nầy ròngrã từ hơn haingàn năm đỗlạiđây, tínhluôn thờiđiểm kểtừkhi nướcViệt giànhđược độclập từ năm 936, và nhưvậy DÂNTỘC VIỆTNAM đã thựcsự thànhhình như ta thấy ngàynay là cái TỔNGTHỂ HOÀHỢP CHỦNGTỘC CỦA "THỔDÂN" VÀ NGƯỜIĐẾNSAU TỪ PHƯƠNGBẮC trong suốt mộtngàn năm Bắcthuộc và của những triềuđại tiếptheo sauđó.

Hãy sosánh cái "melting pot" của nướcMỹ, hay đúnghơn là của các nước NAMMỸ, vì ta cóthể nhậnthấy môhình chủngtộc của phầnđông dânsố các nước châuMỹLatinh sau chỉ 300 năm bị người Tâybannha thốngtrị và đồnghoá, thànhphần "Hispanic" (dânbảnxứ hợpchủng với ngườiTâybannha datrắng) đasố manghọ Tâybannha và nói tiếngTâybannha, còn dânbảnđịa vẫnlà dânbảnđịa, có sựphânbiệt rõràng, và ở xứta, dânbảnđịa chínhlà "dânThượng".

HÒA ĐỒNG VỚI NGƯỜI TÀU

GHÉT NƯỚC TÀU

Nếuthế tạisao ngườiViệt lại không "ưa" ngườiTàu? Bạn có "ưa" ngườiTàu ở Việtnam không? Câuhỏi nầy thật khó trảlởi.

Nóiđúngra là ta khôngưa cái nướcTàu khổnglồ phươngBắc thườngxuyên ănhiếp nướcta chứ khôngphải cánhân Hoakiều nàocả. Bằngchứng là ngườidân xứta đã sống rất hoàđồng với nhiều cộngđồng ngườiHoa chungquanh, đasố là hậuduệ của những người mới dicư đếnsau cở từ 500 năm đỗlại đây, đólà ngườiQuảngđông, ngườiHẹ, ngườiHảinam, ngườiPhúckiến, và người Minhhương baogồm ngườiTriềuchâu, mà trên thốngkê chínhthức thiểusố ngườiHoa ở Việtnam mới hơn khoảng 1 phầntrăm dânsố.

Bởi những lýdo lịchsử, nướcViệt dườngnhư lúcnào cũng ởtrong tưthế chuẩnbị để đốiđầu với những đedoạ uyhiếp từ anhTàu (để chỉ Trungquốc) vì anhta quámạnh xưanay, nhấtlà vào thờiđiểm của thếkỷ 21 ngàynay. Từxưađếnnay nướcViệt lúcnào cũng phải hoàhoãn tìmcách phòngvệ để khỏibị Bắcthuộc mộtlầnnữa.

Ngàynay nhànước ta chơi với anhTàu nhưng, dânta cũngnhư ngườiĐàiloan, ngườiTângiaba, người Mãlai -- về mặt thờigian thì họ thuộc thờicậnđại -- khôngai muốn trựcthuộc Trungquốc hết mặcdù thànhtố ngườiTàu ở những xứ này rấtlà đôngđảo.

Môhình chủngtộc của Việtnam chínhlà hìnhảnh của Đàiloan sau haingàn năm nữa, nếu xứ nầy còn tồntại như một thựcthể riêngbiệt như ta thấy ngày hômnay, dân của xứ này sẽ không nhận họlà "ngườiTàu" mà họ sẽ tự xem mình là dânĐàiloan (ngàynay đãthế) mặcdù thànhphần dânbảnxứ ("thổdân") Đàiloan rấtlà ít (nếu bạn sang Đàiloan và thấy rấtnhiều người nhaitrầu bỏmbẻm khắpnơi, đólà hậuduệ của dânPhúckiến, là hậuduệ của sắctộc ÂuViệt trong tộc BáchViệt đã hoàchủng với "ngườiHán-tạppínlù" chứ khôngnhấtthiết phàilà "thổdân" gốc Austronesian).

CHỜ NHỮNG NGHIÊN CƯU

KHÁCH QUAN KHOA HỌC
Cóphải nói nhưvậy mọingười trong chúngta mang họ Tàu đều có tổtiên là ngườiTàu hết à?

Trảlời thoảđáng câuhỏi nầy chưacó nghiêncứu đứngđắn nào trựcdiện với vấnđề mộtcách kháchquan (khôngcó đầuóc thiên Tàu hoặc bài Tàu) và khoahọc (nhưlà lập bảng môhình gene-DNA -- khônghiểusao các ông khoahọcgia nhàta vẫncòn chưa thựchiện nổi dựán nầy -- cũngnhư đồngthời tiếnhành những nghiêncứu mớimẻ về lịchsử cổđại của các dântộc thuộc tộc Báchviệt như đã được ghichép rảirác và tảnmạn trong cổthư của Tàu nhưng chưacó nghiêncứu nào nhắcđến chúng, khôngcứphải nhaiđinhailại những điều đãcósẵn từ Hoàng Lê Thôngnhất Chí, Đạinam Sửlược, Việtnam Sửlược, v.v...)

Tómlại, dưới mắtnhìn của tôi, ngườiViệt của nướcViệt ngàynay chínhlà hậuduệ của một tổngthể thànhtựu và kếttủa từ đám cháuchít của dânbảnđịa -- tính luôncả những nhóm đã bị hoàchủng hoàntoàn trướcđó -- họ là những ngườigốctàu đã hoàntoàn "Annamhoá" từ nhiềuđời liêntục trongsuốt hơn haingàn năm trước và đã trởthành "ngườiKinh" hay "dântộcKinh". Trong thờiđại ngàynay cứ đơngiản nhìn quanh bạn những ngườiquenbiết là bạn thấyngay tỷlệ Tàu/Việt khácao, đólà chưakể những người gốcTàu đã hoàntoàn Việthoá.

Thídụ, bênngoại của tôi, nguyên cũng là người gốc Hảinam và ôngngoại tôi vẫncòn nói trọtrẹ tiếngViệt, nhưng nay tấtcả giađình phía cậudì cùng anhemcậumợ đều đã trởthành ngườiViệtnam 100 phầntrăm, và dĩnhiên là cái họ Diệp chưahề bị thayđổi.

Còn "ngườiThượng", họ là ai? Họ chínhlà những ngườidân bảnđịa bị đẩylên vùng miềnthượngdu (tổtiên của Mạc Đặng-Dung là người cóthể thuộc dântộcTày -- Dai, Tai, Thai -- mà có sách gọilà dântộcĐản thờicổđại), trongsốđó cócả "ngườiMường" (gầngũi với ngườiViệtnhất, và Vua Lê Lợi cóthể là người gốcMường) là nhữngngười bấthợptác với những ngườichủ mới trên đấtđai của họ, là giaicấp thốngtrị của nhàHán bắtđầu trướchơn thuở vùngđất Giaochỉ được đổitên thành Giaochâu vàokhoảng năm 197.

Dođó từ câuchuyện nguồngốc họ P. của tôi và họ Diệp bênngoại tôi, nói thêm dămbacâu nhànđàm về họ Huỳnh của bạn, rồi nếu có tán thêm về họ Khổng, họ Đỗ, họ Võ, họ Cao, họ Đoàn, họ Trịnh, họ Lâm, họ Lê, họ Lưu, họ Phạm, v.v.. cuốicùng kếtluận tấtcả vẫn đềulà những họ Tàu.

BẰNG CHỨNG NGÔN NGỮ

Sởdĩ tôi dàidòng nhưvậy vì vấnđề ngônngữ và dântộc đều có mốiquanhệ mậtthiết vớinhau, vídụ, sự táchrời ngườiKinh và ngườiMường từ ngườiViệtcổ bảnxứ giốngynhư sựtáchrời của tiếngViệt ra khỏi ngữchi Việt-Mường.

Thựcra nhậnthức này chỉ nảysinh trong tôi sau những cốgắng truytìm nguồngốc tiếngViệt, cụthể hơn, đólà từnguyên tiếngViệt có gốcHán.

Tôi nhậnthấy sự hìnhthành dântộc Việtnam và tiếngViệt có rấtnhiều điểmchung, đólà cáinền BáchViệt, còn cụthể thì tôi vẫn chưabiết cái nềnnguyênsinh (aborginal stratrum) của LạcViệt tiếpcận với thànhphần sắctộc thiểusố nào ngàyxưa để bắt câycầu nối bị đứtđoạn bắtđầu từlúc dân LạcViệt saukhi đã trảiqua hết sự caitrị của 18 đời Hùngvương -- kéodài tốiđa là 500 năm, tuổithọ thờiđó khôngcao -- tìnhhình ở xứ Giaochỉ thờibấygiờ đã rasao trướckhi hoànhập vào nước NamViệt của Triệu Đà?

Đám dânbảnxứ có ngónchân giaonhau đã biệtdạng chốnnào khi nhàHán đến caitrị xứ nầy? "50 con lênnúi?" Dântộc đó cólẽ phải biết trồnglúa, ăntrầu, nhuộmrăng, xâmmình, đánhcá, luyệnđồngthau, đúc trốngđồng, v.v... tuỳtheo thờiđiểm và khônggian mà ta xácđịnh là muốn bắtnguồn vùng Hồnam Độngđìnhhồ hay chỉ tính từ vùng Châuthổ Sông Hồng, mà ở cả hai vùng đều cómặt những người thuộc sắctộc Môn (thuộc Mon-Khmer) vì trong tiếngViệt đã giữlại những dấuấn đángkể vì ngoài sự vaymượn từvựng do sựgiaotiếp ra còn phải có mối liênhệ cậtruột nàođó trướckhi ngườiHán tới.

Bànđến vấnđề ngônngữ, sự hìnhthành một dântộc thường điđôi với sự hìnhthành tiếngnói của dântộc đó. Những yếutố cấuthành tiếngViệt hiệnđại, trong quátrình pháttriển, yếutố mạnh sẽ lấnát những yếutố yếu.

Dođó, nghiêncứu về nguồngốc dânViệt cầnphải có sựhỗtrợ của những thànhquả nghiêncứu về tiếngViệt.

Và ngượclại đốivới tộcHán cũng thế vì ngườita cũng đã tìmthấy rất nhiều dấuvết từ "BáchViệt" trong tiếngHán (như yếutố Mon-Khmer trong tiếngViệt).

Bàiviết nầy chẳng phảilà bài nghiêncứu về Việtngữ chonên những kếtluận vắntắt nêura ởđây là hệluận rúttỉa từ những nghiêncứu của vấnđề đó màra.

Tuy những nhàngữhọc Tâyphương ngàynay -- theo thiểný, có điều phiếndiện và thiếu "ngữcảm", tuylà "Tây" nhưng khôngnhấtthiết mấy ổng đúng vì đasố dựavào thôngtin do "informants" hay "thôngdịchviên" cungcấp, sửdụng côngcụ ngữhọc ẤnÂu mộtcách máymóc và cứngnhắc cũngnhư không "master" ngônngữ liênhệ mà họ nghiêncứu -- đều kếtluận là tiếngViệt có nguồngốc NamÁ (Austroasiatic, aka "Báchviệt") thuộc ngữhệ Mon-Khmer, ngữchi Việt-Mường pháttriển từ tiếngViệtcổđại, haylà "Vietic".

Trong tiếngViệt hiệnđại tấtcả những thànhtố tiếngHán cổđại và hiệnđại đều hiệndiện rõnét và được sửdụng tíchcực, nhấtlà vềmặt từvựng, baogồm luôn những từ cănbản, trongkhiđó tiếngViệt lại cáchxa rấtnhiều với những ngônngữ thuộchệ Mon-Khmer. Dùlà trong bấtcứ ngônngữ nào trên thếgiới ngàynay đều có những yếutố vaymượn ngoạilai, nhưng những từ cơbản dùng trong sinhhoạt hằngngày cũngnhư những kháiniệm để chỉ nhự sựvật và hiệntượng xungquanh ítkhi cósự vaymượn.

Dođó sựtươngđồng của những từ cơbản này trong tiếngViệt với nhiều phươngngữ tiếngHán cho thấy mốiquanhệ của chúng không chỉ đơngiản là sựvaymượn thuầntuý mà cóthể có mốibànghệ vì lýdo cả hai dântộc Hán và Việt, nhưđãkểtrên, hìnhthành do sựhoàchủng lẫnnhau. Sựkiện nầy chora kếtquả phảnánh rõnét trong hầuhết các phươngngữ tiếngHán và tiếngViệt. Giốngnhư vềmặt dòngmáu sắctộc, càng tiến về phươngNam, yếutố "Hán-phươngBắc" loãngdần và yếutố "bảnđịa-phươngNam" đậmlên.

Đồngý là sốđếm "một" đến "năm" trong tiếngViệt đồngnguyên với các thứ tiếng Mon-Khmer, nhưng khôngcó ôngTây nào biết "bánhchưng", "bánhdày", "dưahấu", "đậuphụng", "bắp", "chảlụa", "ruốc"... đều đồngnguyên với tiếngHán.

Câuhỏi đặtra ởđây là nếu trên 90 phầntrăm từvựng trong tiếngViệt có mốiquanhệ trựctiếp với tiếngHán, thànhphần dânViệt cóphải có cùng tỷlệ?

KẾT LUẬN

Tôi khôngnghĩ là có nhiều ngườiViệtnam hiểurõ nướcTàu và ngườiTàu như tôi đã trìnhbày, ở mỗi thờiđại ngườiHán mỗi khác, và đasố những cáinhìn hạnhẹp nôngcạn của những tay kỳthịchủngtộc nàynọ chỉ lặpđilặplại những quanđiểm và cáinhìn của những những tay kỳthịchủngtộc khác.

Và đâylà bàiviết để những ngườiđó hiểu sâuhơn chútnữa nếu họ chịu suygẫm về những luậnđịnh của tôi. Nếu không biết địch là gì và cũng chẳng biết ta là ai luôn, lúc đụngtrận bị thua là cáichắc.

Người Hán Việt hóa, một xu thế chi phối quá trình hinh thành người Việt

نموذج الاتصال