Trước 10-1954, gia đình tôi ở một ngõ nhỏ trong phố Thụy Khuê – quãng giữa Sở xe điện và Nhà máy giặt. Những năm còn học ở trường tiểu học Thụy Khuê, tôi đã được nghe nói nhiều về Trường Bưởi. Với lòng ngưỡng mộ của tuổi học trò, nhiều phen ngồi tàu điện xuôi ngược Chợ Bưởi — Đồng Xuân, tôi không khỏi liếc mắt về dãy nhà nằm bên Hồ Tây của Chu Văn An cũ.
17 thg 9, 2018
Trường Chu Văn An và niên học 1955-56 (hồi ký)
16 thg 9, 2018
Nguy cơ trở thành bãi thải của thế giới hiện đại
Từ gần hai chục năm trước sau khi viết xong bài viết dưới đây tôi sớm cảm thấy là một thất bại nên hạn chế trong việc chia sẻ với bạn đọc.
Nhưng trong những ngày này tôi cảm thấy có thể cách giải quyết mà tôi đề nghị chưa ổn , nhưng vấn đề tôi đặt ra là có thật, bởi vậy vẫn muốn đưa lại với tính cách một phiếm luận.
Tôi sẽ có thêm mấy dòng tâm sự ở phần cuối.
Nhưng trước hết mời các bạn cùng đọc.
VĂN MINH TÚI NY LÔNG
Chúng tôi đã được biết thứ túi đa năng này ngay trong những năm chiến tranh. Dạo ấy, ny-lông còn là của hiếm. Bằng cách nào đó, nhỡ ra có lần có được một cái túi, thì bất cứ to nhỏ thế nào, cũng phải giữ lại để giặt đi phơi khô rồi dùng tiếp, và nói chung là dùng nhiều lần đến khi nó rách hẳn.
Nay thì túi ny lông các cỡ to nhỏ rất sẵn và được dùng trong nhiều việc.
14 thg 9, 2018
Trong thế giới hiện đại cách hiểu về lòng yêu nước đã thay đổi
Nguyên là bài Cách nghĩ hiện đại
đã đưa trên blog này ngày 10-5-2017
1/Nghịch lý "một viên tướng phải nghĩ tới cách đi theo đối phương"?!
"Từ điển danh ngôn thế giới" do Lưu Văn Hy biên soạn bản của nhà Tổng Hợp TP HCM 2006 có một ưu điểm, so với một số cuốn khác tôi đã đọc.
Ở đây, tác giả chọn được ra nhiều câu nói thú vị có liên quan đến đời sống chính trị hiện đại.
So với tư tưởng cổ điển, nó mang nhiều chất nghịch lý, không xuôi chiều, nhưng lại có vẻ đúng với tình hình đương thời.
Chẳng hạn, sách có dẫn lời nhà văn Mỹ Henry Brooks Adams (1838 – 1918) từng chỉ ra một khía cạnh của nghề chính trị: “Làm chính trị, trên thực tế, bất luận trong lĩnh vực nào, luôn luôn là việc tổ chức một cách có hệ thống lòng căm thù.”(tr 12)
11 thg 9, 2018
Người trí thức khác với người làm khoa học thuần túy ở chỗ nào?
Trong một bài viết về lòng yêu nước trên trang FB cá nhân 8-9-2018, tôi có nhắc tới một ý
Nếu bề ngoài, xã hội Việt Nam là do người Việt Nam làm chủ mọi phương diện, nhưng trong kinh tế, là yếu tố căn bản của một xã hội lại do người nước ngoài định đoạt, thì sự độc lập kia cũng chỉ là giả tạo.
Ý này không phải do tôi nghĩ ra mà do nghe được trong một buổi nói chuyện rông rãi của Trần Đại Nghĩa ( 1913-1997).
9 thg 9, 2018
Cát nhìn của những người lính già về hậu phương - Nhật ký Quảng Trị 7 - 9 / 1973 kỳ 9
Đến những năm này lính thiếu quá phải vơ vét ở cả lứa tuổi trên dưới
30, nhiều lính già đã là những cán sự ở
các cơ quan miền bắc. Đó là đặc điểm riêng của QTrị .Tôi có kinh nghiệm loại
lính này nói rất hay về hậu phương.
Một nhân vật bóng hình của tôi:
Nghĩa.
Hòa bình rồi câu chuyện chúng tôi có thể khá dềnh dàng.
6 thg 9, 2018
Nguyễn Minh Châu:Không đến được với chủ nghĩa nhân đạo, anh không viết được về chiến tranh đâu.
Tuy chưa thể hiện hết những ý tưởng của
mình,
nhưng những quan niệm dưới đây của tác giả
Dấu chân người lính
đã có nhiều chỗ trùng hợp với quan niệm của
các nhà văn các nước khác mà
vì
đóng cửa lâu dài , không được đọc nên chúng ta không được biết.
Tôi đã ghi lại những ý này sau những buổi trò chuyện với tác giả trước 1975
Xem các bài trong blog này cuối 2015 .
https://vuongtrinhan.blogspot.com/2015/12/nguyen-minh-chau_11.html
Xã hội học chiến tranh
Ghi chép từ công trình nghiên cứu xã hội học Nga
Bản tiếng Nga của V.V.
Serebryannikov
Tác giả sách là giáo sư tiến sĩ khoa học triết học .Sách nằm trong chương trình nghiên cứu của Viện nghiên cứu xã hội chính trị Viện hàn lâm khoa học nga và Trung tâm xã hội học các vấn đề anh ninh
quốc gia
Nhà xuất bản Thế giới khoa học
, Moskva, 1977
Lời dẫn
Nếu đọc bài viết Bối cảnh lịch sử Việt nam giai đoạn
1558-1802 tập san Nghiên cứu Huế
tập VII, NXB Thuận Hóa 2010, ở tr 93-95, người ta sẽ thấy nhà sử học Nguyễn Hữu Châu Phan cho biết :
“Họ Nguyễn trong lãnh thổ Đàng Trong
từng dùng chính sách táo bạo” biến hết dân làm binh”.
“Một tu
viện trưởng là Choisy, đến Đàng Trong vào năm 1656 nhận xét “Người Đàng trong
chỉ sống với chiến tranh.”
“Thích Đại
Sán, một nhà sư Trung quốc cũng có mặt thời ấy thì ghi nhận là trong nước[ Đàng
Trong] , hay bàn việc võ bị, chẳng chuộng văn đức’
5 thg 9, 2018
Nhật ký Quảng Trị 7 - 9 / 1973 kỳ 8
Ông Nhĩ kể : Tôi vào một gia đình, ông chủ nhà
50 (ở đây chỉ còn đàn ông trên 50) ông làm một hầm thật oách. Tôi bảo ông nên phân
chia gia đình ra. Ông bảo tôi không sợ. Tôi trông tướng ông rất thọ. Mà ông ở
nhà tôi thế này, lo gì nữa. Quả thật, lâu nay nhiều nhà trong xóm bị vướng bom lu bù,
nhưng nhà ông này không việc gì. Đến một hôm đang ngồi, thì có tiếng bom. Tôi
chỉ kịp chui xuống một cái hầm ở ngoài
sân. Lúc lên, thì thấy cả cái nhà cũ đã bật đi. Không còn dấu vết gì. Không
biết là loại pháo gì. Tôi không còn biết nói thế nào nữa.
3 thg 9, 2018
Lưu Quang Vũ - một kiểu nghệ sĩ chuyên nghiệp riêng của thời đại chúng ta
Những ý nghĩ khác nhau
về cuộc đời và sáng tác của Lưu Quang Vũ
Trong dịp kỷ niệm 40 năm ngày mất của Lưu Quang Vũ tôi không viết được gì mới chỉ trích trong sổ tay những ghi chép về anh hồi mấy năm 67 – 75 chỉnh lý lại một chút rồi đưa lên mạng. Cạnh đó thì được in lại một bài cũ của tôi về thơ Vũ tôi viết từ 1993. Thật tình là tôi cũng rất ưng ý bài viết đó: Tôi có cảm tưởng đã nói được cái phần đóng góp chủ yếu của Lưu Quang Vũ về văn học và tôi tin là không phải là kịch mà chính là các bài thơ có tính chất “viển vông, cay đắng, u buồn” của Vũ viết trong những năm chiến tranh mới là cái phần ở lại với lịch sử.
2 thg 9, 2018
Nhật ký Quảng Trị 7 - 9 / 1973 kỳ 7
Loanh quanh nghe chuyện anh em ở Tích Tường,
Thanh Hội, Gia Đẳng
Ngày ngừng bắn, lính địch kêu lên: Chúa
ơi, thế là con sống rồi! Sang gọi lính mình, ngồi cả vào xe tăng. Chỉ sau 5
phút, 2 bên đã mời nhau hút thuốc.
Hôm sau ra thấy lính địch vẫn nằm
đó. Nhiều muỗi. Thấy những cành lá động đậy. Mới đầu tưởng là gió. Sau trích
nhẹ, một thằng lại bật dậy. Thằng này làm nũng, đòi cõng. Pháo bắn đến, nó chạy
được, không phải cõng nữa. Đòi ăn phở, ăn cháo gà, không ăn cơm. Không ăn thì
nhịn..
Cát trắng. Quần áo
xanh nổi lên rất rõ
29 thg 8, 2018
Nhật ký Quảng Trị 7-9/1973 - kỳ 6
Trong những vấn đề có ý muốn tìm
hiểu, tôi định hỏi thêm về tâm lý người chiến sĩ trong những năm này - tâm lý
người cán bộ, người thanh niên. Ở họ, bước đầu tiếp xúc với xã hội miền Nam - bước
đầu trở thành “con người suy nghĩ!”.
Lẽ sống. Những dấu vết của cuộc chiến năm 1972, trong đời sống người lính, cũng như người dân. Ký ức cay đắng.
27 thg 8, 2018
Đâu là nguyên nhân mọi yếu kém của người Việt ?
Bài đã đưa trên blog này ngày 30 - 10 - 14
Trên FB Nhân Thế Hoàng, hôm nay 30-10-2014, tôi đọc thấy đoạn văn sau đây:
Nhiều bạn bè trong nước cứ chê rằng: Người Việt mình xấu xí, lười nhác, giỏi làm thầy hơn làm thợ nên đất nước mới không phát triển chứ không phải do đường lối chính sách, vì đường lối chính sách đưa ra là đúng chỉ do người thực hiện không làm đúng theo chỉ thị mà thôi.
26 thg 8, 2018
Nhật ký Quảng Trị 7-9/1973 - kỳ 5
Xem kỳ 1 từ 28 - 7
Bữa ăn ở đội du kích,
Một đội du kích ở một mảnh đất sót lại của một huyện, cả huyện phải bỏ
cho nó, chỉ có xã đây, ta ghé chân được.
24 thg 8, 2018
Chuyện quanh Hội nhà văn hồi trước 30-4-75 -- kỳ 8
1974
30/6
Cùng một lúc, trong văn học có từng này
chuyện.
Thứ nhất Cây táo ông Lành in Văn
nghệ 1-6. Coi như phạm huý. Và bắt đầu thì cũng bằng đồn thổi. Người ta
suy ra: Tại sao lại có sự trùng hợp đến kỳ lạ giữa các tên tuổi. Rồi những chi
tiết tổ kiến, cái nhà đổ...
Hoàng Cát đi đâu cũng bị người
ta... từ chối không tiếp. Gặp Ng Khải: Tôi là Hoàng Cát đây, tác giả Cây táo
ông Lành đây. Ng Khải: ông làm gì mà cứ phải kêu toáng lên thế. Bây giờ
cũng đừng nên đi đâu, đừng thanh mình, đừng gây gổ gì. Rồi sẽ qua đi thôi.
20 thg 8, 2018
Trí thức Trung quốc thế kỷ XX
Bài đã đưa trên blog này ngày 8 - 2 -2017
Dưới tên gọi Mô hình Trung Quốc thành công như thế sao không ai bắt chước?! bản dịch bài viết của hai tác giả Châu Hữu Quang và Mã Quốc Xuyên từ nguồn Trung Quốc vừa được trang mạng Tạp chí Văn hóa Nghệ An đưa lại ngày 26-1- 2017
Đầu đề bài viết cho thấy nhiệt tình của tác giả hướng về sự phát triển của Trung Quốc hiện nay.
Nhưng theo tôi, cuộc phỏng vấn này đã gợi ra bức tranh toàn cảnh về trí thức Trung Quốc thế kỷ XX và cả trí thức Trung Quốc sau 1976 mà chúng ta ít biết, nên đã làm việc tóm lược cho bản thân và giới thiệu sau đây.
Tôi ghi lại đường link của bài viết để bạn nào muốn đọc trực tiếp có thể tiếp cận dễ dàng.
https://www.vanhoanghean.com.vn/chuyen-muc-goc-nhin-van-hoa/nhin-ra-the-gioi/mo-hinh-trung-quoc-thanh-cong-nhu-the-sao-khong-ai-bat-chuoc
Về phần mình khi lược trích lại bài viết, tôi tự cho phép tước bỏ các ý mà tôi cho là không quan trọng và có đảo lại trình tự một đoạn vấn đáp trong phần cuối, sau đó có thêm phần bình luận ngắn . Các tiểu đề in chữ đậm là của người tóm lược.
Chuyện quanh Hội nhà văn hồi trước 30-4-75 -- kỳ 7
Bấy lâu nay, trong sự giao lưu đến mức tối thiểu về sách báo giữa hai miền Nam Bắc, thấy hiện tượng những vị cốp của văn
học trước cách mạng vẫn còn, ở cả hai bên, họ vẫn nói về nhau, trân trọng và kính phục nhau và các thế hệ sau cũng chỉ có cách há mồm ra mà ngạc nhiên. Ở trong này hay ở ngoài kia không kể, nhưng mà ai động vào bạn họ, là không được.
17 thg 8, 2018
Tìm hiểu chính sách đào tạo lớp trí thức mới của nhà nước Nga Xô Viết để hiểu trí thức được đào tạo ở Hà Nội sau 1954
Bài đã đưa trên blog này ngày 22-10- 14
Tập tiểu luận Về trí thức Nga ( La Thành và Phạm Nguyên Trường dịch, nxb Tri thức H. 2009) gồm có nhiều bài viết xuất sắc
Tập tiểu luận Về trí thức Nga ( La Thành và Phạm Nguyên Trường dịch, nxb Tri thức H. 2009) gồm có nhiều bài viết xuất sắc
+ Chân lý của triết học và sự thật của người trí thức
+ Khủng hoảng trí tuệ và sứ mệnh của tầng lớp trí thức cả hai cùng của tác giả N.A. Berdaev
+ Tầng lớp kỹ giả -- Alekssandr Solzhenítsyn
+ Phẩm tính trí thức -- Dmitri Likhachev
Riêng bài Bàn về số phận của tầng lớp có học ở Nga của Sergey Kirilov thì bàn sâu vào lớp trí thức Nga sau 1917.
15 thg 8, 2018
Chuyện quanh Hội nhà văn hồi trước 30-4-75 -- kỳ 6
26/10
Theo Phan Ngọc (ngôn ngữ học) muốn nghiên cứu
tiểu thuyết hiện đai, cứ nghiên cứu ông Tuân thì rõ. 1. ông Tuân viết rất
chuyên về cái tôi tuyệt đối 2. ông Tuân viết bao giờ cũng rất nhiều tư liệu,
đến những tay chuyên môn trong nghề, nó cũng không bịp được.
Nguyễn Khải bảo nhưng mà bây giờ
đọc lại Sông Đà, thì thấy ông ấy cũng không đều tay. Nhiều chỗ cũng vớ
vẩn. Trong Tuỳ bút kháng chiến cũng chỉ được từng mảng.
13 thg 8, 2018
Chuyện quanh Hội nhà văn hồi trước 30-4-75 -- kỳ 5
Xem từ 4-8-2018
1973
6/1
Những ngày vừa rồi địch bắn phá
miền Bắc.
Rồi tình hình hoà đàm. Vào lúc
chính trị câm lặng, tự nhiên thơ được chờ đợi. Ví như Chế Lan Viên. Đã thành một công lệ, là người ta chờ đợi thơ Chế. Năm
ngoái , bài Hè 72 bình luận rất nổi tiếng. Gần đây,Tài liệu Tham Khảo đặc biệt
có tin của một nhà báo Pháp "Báo Nhân
Dân là tờ báo đọc buồn ngủ ở miền Bắc. Hè vừa rồi, người ta cho đăng một
bài thơ của Chế Lan Viên. Đọc bài thơ ấy, ông Sérbakov đập bàn, nói rằng: Chúng
ta đã làm cho họ rất nhiều. Vậy mà họ còn nói vỗ mặt chúng ta. Và đòi lên gặp
thủ tướng Phạm Văn Đồng. Còn ông Vương Ấu Bình, đại sứ Trung quốc, một người
hào hoa, thì nhắc cặp kính, cười mỉm: Đúng là họ có nói về chúng ta trên trang
báo..."
11 thg 8, 2018
Nhật ký Quảng Trị 7-9/1973 - kỳ 4
Trở
lại với những trang ghi chép
45 năm trước
Trong những ngày qua tôi
bị tai biến liệt cả bàn tay phải. Không viết được gì mới, tôi tính việc hoàn
chỉnh những tài liệu đã viết cũ để gọi là có bài trên blog. May mà càng làm tôi
càng thấy hứng thú và cảm thấy có lẽ phải coi đây là công việc chủ yếu trong những
ngày tới. Trước mắt, tôi chỉnh lý lại các ghi chép hồi tôi ở độ tuổi 25-30.
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)
