Trong thời gian vào Sài Gòn mấy năm 2012 – 2016, khi ghé lại nhiều hiệu sách cũ. ngoài những mục đích thông thường, tôi có đặc biệt
chú ý tìm tới các loại sách giáo khoa văn học được sử dụng ở nhà trường miền
Nam trước 1975.
Tôi sẽ dành một dịp khác để miêu tả qua các loại sách
này.
Hôm nay tôi tạm giới thiệu một cuốn
trong đó là cuốn Quốc văn lớp 12 ABCD
của một nhóm giáo sư Quốc văn do nhà Trường Thi xuất bản.
Sau đây là phần lời tựa của tập sách, phần Chương trình quốc văn lớp 12 CD và phần mục lục của sách.
Sau đây là phần lời tựa của tập sách, phần Chương trình quốc văn lớp 12 CD và phần mục lục của sách.
TỰA
Chương trình môn Quốc văn lớp 12 ABCD đã được Bộ Văn
hóa Giáo dục và Thanh niên ban hành ngày 29 tháng 6 năm 1974.
Chương trình gồm có hai phần : phần lý thuyết và phần
thực hành.
Qua phần lý thuyết chúng ta nhận thấy ngay tính cách tổng
hợp của nó, mục đích để các học sinh khi học hết cấp Trung học có thể hiểu thấu
được các tác giả và các tác phẩm đã học từ lớp 6 đến lớp 11.
Việc soạn thảo
một quyển sách Quốc văn cho lớp 12 như vậy cũng phải đi theo đúng đường hướng
đó, nghĩ là phải làm sao cho các học sinh hiểu rõ được các tư tưởng lớn trong
văn chương Việt Nam từ tinh thần dân tộc đến đến các ảnh hưởng của Nho, Phật và
Lão giáo ở Đông Phương và các ảnh hưởng tư tưởng lãng mạn, tự do dân chủ cùng
Thiên chúa giáo ở Tây phương.
Đồng thời với việc chứng minh các ảnh hưởng ấy, các học
sinh cũng cần phải biết rõ lược sử tiến trình của thi ca, báo chí và tiểu thuyết
Việt Nam để nhận định lấy những đường hướng phải theo trong công cuộc tiến hóa
chung của nền văn học.
Với một chương trình có tính cách bao quát như vậy thì
việc soạn thảo sách giáo khoa lại càng khó khăn và đòi hỏi ở những người viết một
quan điểm vững vàng về toàn bộ Văn học sử Việt Nam.
Nhóm Giáo sư Quốc văn chúng tôi sau khi đã thảo luận kỹ
càng về từng chi tiết của chương trình và cân nhắc sự quan trọng của mỗi đề tài
đã phân chia phần soạn về lý thuyết và thực hành cho mỗi người tùy theo khả
năng và kinh nghiệm.
Những tiêu chuẩn chúng tôi đã theo để soạn cuốn giáo
khoa này là:
-
Sát đúng tinh thần chương trình
-
Đầy đủ chi tiết cần thiết
-
Gọn gàng, dễ hiểu
-
Thích hợp với lối thi trắc nghiệm
Mặc dầu đã chuẩn bị tài liệu từ lâu và chúng tôi rất
thận trọng khi biên soạn nhưng e rằng khó tránh khỏi những sơ xuất.
Chúng tôi ước mong sẽ được các bạn đồng nghiệp vui
lòng giúp thêm cho ý kiến để cuốn sách sẽ được hoàn bị hơn.
Đối với các anh chị em học sinh và các bạn tự học,
chúng tôi thành thực ước mong quyển sách này, cũng như tập trắc nghiệm tiếp
theo, sẽ giúp các anh chị em đạt được kết quả tốt trong việc học cũng như trong
việc thi.
Đó thực là những điều chúng tôi rất kỳ vọng.
CÁC SOẠN GIẢ
CHƯƠNG
TRÌNH QUỐC VĂN
Lớp
12-CD
3
giờ mỗi tuần
-
Lý thuyết : 2 giờ
- Thực
hành : 1 giờ
I
– PHẦN LÝ THUYẾT:
A.
Các
tư tưởng lớn trong văn chương Việt Nam
1. Tư
tưởng thuần túy dân tộc trong văn chương bình dân.
2. Tư
tưởng bắt nguồn từ Đông phương
a) Ảnh
hưởng Nho giáo
b) Ảnh
hưởng Phật giáo
c) Ảnh
hưởng Lão giáo
3. Tư
tưởng bắt nguồn từ Tây phương
a) Ảnh
hưởng của tư tưởng lãng mạn
b) Ảnh
hưởng của tư tưởng tự do dân chủ
c) Ảnh
hưởng của Thiên chúa giáo
B.
Lược
sử vài bộ môn văn học
1. Lược
sử thi ca Việt Nam
2. Lược
sử báo chí Việt Nam
3. Lược
sử tiểu thuyết Việt Nam
II
– PHẦN THỰC HÀNH
A.
Luận
văn
1. Phương
pháp nghị luận văn học liên quan đến các vấn đề nêu trong phần lý thuyết.
2. Hướng
dẫn học sinh nghiên cứu một vấn đề văn học và viết một bài tiểu luận về vấn đề
này.
B.
Trần
thuyết
Chọn
một số tác phẩm để trần thuyết.
Lớp 12-AB
2 giờ mỗi tuần
-
Lý thuyết : 1 giờ
-
Thực hành : 1 giờ
Giống như chương trình Quốc
văn lớp 12-CD nhưng khái quát hơn
---------------
---------------
MỤC
LỤC
TỰA
Chương trình Quốc văn lớp XII
PHẦN
MỞ ĐẦU
Đại cương văn học Việt Nam
PHẦN
THỨ NHẤT
CÁC
TƯ TƯỞNG LỚN TRONG VĂN CHƯƠNG VIỆT NAM
Thiên
thứ nhất
Tư
tưởng thuần túy dân tộc trong văn chương bình dân
Chương 1: Khái niệm về tinh thần dân tộc
Chương 2: Đặc tính của tư tưởng thuần túy dân tộc
I.
Ý thứ quốc gia
II.
Tinh thần trào lộng
III.
Quan niệm xử kỷ tiếp vật
Thiên
thứ hai
Tư
tưởng bắt nguồn từ Đông phương
Chương 1: Ảnh hưởng Nho giáo
I.
Lược giảng Nho giáo
II.
Ảnh hưởng Nho giáo trong văn chương
1. Đoạn
trường tân thanh
2. Lục
Vân Tiên
3. Thi
văn Nguyễn Công Trứ
Chương 2: Ảnh hưởng Phật giáo
I.
Lược giảng Phật giáo
II.
Ảnh hưởng Phật giáo trong văn chương
1. Cung
oán ngâm khúc
2. Quan
âm Thị Kính
Chương 3: Ảnh hưởng Lão giáo
I.
Lược giảng học thuyết Lão Trang
II.
Ảnh hưởng Lão Trang trong văn chương
1. Thơ
Nguyễn Bỉnh Khiêm
2. Bích
câu kỳ ngộ
Thiên
thứ ba
Tư
tưởng bắt nguồn từ Tây phương
Chương 1: Ảnh hưởng của tư tưởng lãng mạn
I.
Lược giảng tư tưởng lãng mạn
II.
Những đặc tính của văn chương lãng mạn
III.
Ảnh hưởng của tư tưởng lãng mạn trong văn
chương Việt Nam
1. Tố
tâm của Hoàng Ngọc Phách
2. Hồn
bướm mơ tiên của Khải Hưng
3. Thợ
say của Vũ Hoàng Chương
Chương 2 : Ảnh hưởng của tư tưởng tự do dân chủ
I.
Lược giảng về tự do dân chủ
II.
Ảnh hưởng của tự do dân chủ
A. Với
phái cựu học
B. Với
phái tân học
1. Phan
Chu Trinh : Quân trị và dân trị chủ nghĩa
2. Nguyễn
An Ninh: Cao vọng của thanh niên
3. Nhất Linh : Đoạn tuyệt
Chương 3 : Ảnh hưởng Thiên chúa giáo
I.
Lược giảng về Thiên chúa giáo
II.
Ảnh hưởng Thiên chúa giáo trong văn chương
Thơ
Hàn Mặc Tử
PHẦN THỨ HAI
LƯỢC
SỬ VÀI BỘ MÔN VĂN HỌC
Thiên thứ nhất
Chương 1 : Thơ truyền khẩu
I.
Nguồn gốc
II.
Tiến trình thơ truyền khẩu
Chương 2 : Thi ca bằng chữ viết
Tiến trình :
1. Lục
Bát
2. Song
thất lục bát
3. Thơ
Đường
4. Hát
nói
5. Thơ
mới
6. Thơ
tự do
Thiên
thứ hai
Lược
sử báo chí Việt Nam
I.
Định nghĩa và phân loại
II.
Tiến trình
1. Thời
kỳ phôi thai : 1865 – 1907
2. Thời
kỳ phát triển : 1907 – 1932
3. Thời
kỳ trưởng thành : 1932 – 1945
Thiên
thứ ba
Lược
sử tiểu thuyết Việt Nam
I.
Định nghĩa và phân loại
II.
Tiến trình
A. Truyện
Nôm
B. Tiểu
thuyết bằng quốc ngữ
1. Thời
kỳ phôi thai : 1913 – 1925
2. Thời
kỳ phát triển : 1925 – 1932
3. Thời
kỳ toàn thịnh : 1932 – 1945
a) Giai
đoạn 1 : 1932 – 1939
b) Giai
đoạn 2 : 1939 – 1945
PHẦN
THỨ BA
TRẦN
THUYẾT
Sơ
lược về trần thuyết
1. Ngọn cỏ gió đùa
: Hồ Biểu Chánh
2. Bướm Trắng
: Nhất Linh
3. Tắt đèn
: Ngô Tất Tố
4. Mấy vần thơ
: Thế Lữ
NGUYÊN TẮC CHÁNH TẢ ĐÃ DÙNG TRONG SÁCH
1. Các
âm và các thanh đều được phân biệt kỹ càng
2. Các
danh tự chung kép đều có gạch nối
3. Các
danh tự riêng được viết chính xác để dễ phân biệt:
A. Về
nhân danh:
Tên
: Nguyễn Du, Nguyễn Huệ, Nguyễn Công Trứ
Hiệu
: Tố Như, Sào Nam, Nhất Linh
Tước
: Ôn Như Hầu, Hoài Văn Hầu
Niên
hiệu : Gia Long, Bảo Đại
Chữ
đệm :
_
Mạnh : Chu Mạnh Trinh
_
Trọng : Trần Trọng Kim
_
Quí : Nguyễn Quí Tân
_
Bá : Cao Bá Quát
_
Thúc : Huỳnh Thúc Kháng
_Văn : Nguyễn Văn Vĩnh
_
Đình : Nguyễn Đình Chiểu
_
Gia : Nguyễn Gia Thiều
B. Về
địa danh :
Tên
nước : Việt Nam, Trung Hoa, Ý Đại Lợi, Gia Nã Đại
Tên
tỉnh : Biên Hòa, Bắc Ninh
CÁC
SÁCH BÁO CHÍNH ĐÃ DÙNG ĐỂ THAM KHẢO
Tự điển
Đào Duy Anh Hán Việt tự điển
Khai Trí Tiến Đức Việt Nam tự điển
Nguyễn Quảng Tuân Giản yếu Chánh tả tự vị
Sách Việt ngữ
Dương Quảng Hàm Việt Nam văn học sử yếu
Hoài Thanh – Hoài Chân Thi nhân Việt Nam
Huỳnh Văn Tòng Lược Sử báo chí Việt Nam
Hà Như Chi Một thời lãng mạn trong
thi ca Việt Nam
Hồ Thích
Lược sử triết học Trung Quốc
Huỳnh Văn Minh dịch
Kim Định
Cửa Khổng
Lâm Ngữ Đường Nhân
sinh quan và thơ văn Trung Hoa
Nguyễn Hiến Lê dịch
Lê Hữu Mục
Thân thế và sự nghiệp Nhất Linh
Nguyễn Khuê
Chân dung Hồ Biểu Chánh
Nguyễn Ngu Í
100 năm báo chí
Lão tử Đạo đức kinh
Nguyễn Duy Cần Trang
tử Nam hoa kinh
Lão Tử tinh hoa
Trang Tử tinh hoa
Nguyễn Văn Trông Tin mừng
cứu độ
Nghiêm Toản Việt Nam văn học sử yếu
Phạm Quỳnh Thượng chi văn tập
Phạm Thế Ngũ Lịch sử văn học Việt Nam tân
biên giản ước
Phan Bội Châu Khổng học
đăng
Phùng Hữu Lan Đại cương
triết học sử Trung Quốc
Nguyễn Văn Dương dịch
Phương Lan Bùi Thế Mỹ Nguyễn An Ninh
Thái Văn Kiểm Một thi hào Việt Nam
Hàn Mặc Tử
Thanh Lãng Văn chương bình dân
Văn chương chữ Nôm
Thích Thiện Hoa Phật học phổ thông
Trần Thanh Mại Thân thế và thi văn Hàn Mặc Tử
Trần Văn Hiến Minh Thân thế Đức Ki-tô
Trần Trọng Kim Nho giáo
Việt Nam sử lược
Trương Tửu Kinh thi Việt Nam
Thơ Việt Nam hiện đại
Vũ Đình Liên, Lê Thước, Đỗ
Đức Hiếu, Huỳnh Lý, Trương Chính, Lược thảo lịch sử văn học Việt Nam
Lệ Trí Viễn
Vũ Ngọc Phan Nhà văn hiện đại
Sách ngoại ngữ
Bùi Xuân Bào Le roman vietnamien contemporain
Bynner, Witter The way of life according to Lao Tzu
Castex (P) et Surer (P) Manuel des études littéraires francaises
Creel H.G/ La pensée chinoise
Flutre Le romantisme
Lagarde (A) et Michard (L) Les grands auteurs francais
Lalou (René) Histoire de la poésie francais
Phạm Thị Ngoạn Bulletin de la Société des Etudes
Indochinoises, Introduction au Nam phong
Trương Khởi Quân Lão tử triết học (Hong Kong)
Van Tieghem Paul Le romantisme dans la littérature européenne