VƯƠNG-TRÍ-NHÀN

Một cách "hiểu ngầm" về tết và xuân chỉ riêng con người thời nay mới biết


Bài đã đưa trên FB của tôi 14-2-2015

Có lần tôi đã định soạn một cuốn TỪ ĐIỂN VĂN HÓA RỞM, nhưng rồi lại không đủ sức đi tiếp. Sau đây là mấy đoạn viết nháp có liên quan đến ngày Tết

TẾT
Những ngày vui đầu năm khiến nhiều người nghĩ tới vừa mừng vừa sợ. Một dịp để người ta tự cho phép có thể sống buông thả, do đó cũng là lý do để khôi phục nhiều hủ tục như chè chén lu bù, rượu chè cờ bạc dông dài. Ca dao cổ : Tháng giêng là tháng ăn chơi -- Tháng hai cờ bạc tháng ba hội hè ...
Một bằng chứng về tình trạng trung cổ của xã hội mà chưa biết bao giờ ta mới vượt qua được
(chữ trung cổ là do tôi mượn của Xuân Diệu.
Xin xem bài viết Đúc tết lại trên blog của tôi

CHÚC TẾT SẾP
Từ mới xuất hiện, thay cho từ cổ lễ tết quan trên hoặc lễ tết thương cấp. Thời điểm lý tưởng để bày tỏ sự biết ơn và đầu óc ăn chia sòng phẳng của một kẻ từng được che chở sau một năm làm ăn vất vả. Cũng là tình huống để kẻ đến biếu chứng tỏ sự hiểu biết sâu sắc đối với cái gu của cấp trên, phát hiện kịp thời những gì mà nhà sếp còn thiếu, hoặc đặc biệt ưa thích -- , và tài lùng sục những của được coi là lạ hiếm.

HÁI LỘC
Tục cổ đúng lúc giao thừa bẻ một nhành cây trong vườn mang vào nhà để mong gặp may mắn, nay đã biến tướng thành ham muốn lén bẻ đại cành lá ở những nơi công cộng, vừa là kiếm thêm ít lộc ngoài đường, vừa thoả mãn ý muốn làm bậy trong những lúc sống giữa đám đông. Nhiều người biết là một thói quan xấu song vẫn thích làm.

MỪNG TUỔI(lì xì)
Trong không khí vui vẻ, tặng cho trẻ ít đồng bạc để chứng tỏ quan hệ hữu hảo với cha mẹ chúng. Một dịp hối lộ có lý do chính đáng
Tại một số dịa phương một số gia đình, đã lan sang cả đối tượng người lớn và trở thành mối quan hệ có đi có lại, tôi mừng tuổi anh thì anh lại mừng tuổi tôi.

LỄ HỘI
Cuộc chạy đua giữa các làng xóm về tính chính danh. Làng nào cũng muốn nhận mình là trung tâm văn hoá của vùng, làng mình có những nét truyền thống độc đáo, để chèo kéo khách phương xa chuộng lạ.
Một hoạt động được các cấp chính quyền cực kỳ tán thành vì coi như một dịp trình diện trước toàn dân thiên hạ tư cách ông chủ của một vùng đất.
Cũng là một dịp để ngành thương nghiệp tống ra các thứ hàng, nhất là hàng hỏng hàng kém phẩm chất. Sự vụ lợi khiến ngành này ủng hộ lễ hội vô điều kiện.

DU XUÂN
Những ngày nghỉ ngoài quy định của nhà nước.Với một số cơ quan xí nghiệp ăn nên làm ra, là một dịp để hợp pháp hoá các khoản chia chác nội bộ.

BÁO TẾT
Một dịp để các ban biên tập bộc lộ khả năng làm dáng cho tờ báo của mình: nó có thể hào nhoáng đến đâu, mỹ miều đến đâu.
Báo thường đẹp theo nghĩa để bày hơn để đọc.
Cũng là một dịp để ban biên tập trình ra đội ngũ cộng tác viên loại xịn và chiêu đãi họ sau một năm làm ăn khó nhọc bằng những khoản nhuận bút hậu hĩnh hơn so với ngày thường.
Tài làm báo tết còn bộc lộ rõ ở tài chạy quảng cáo, và đó là lý do chính khiến người ta vẫn phải lo báo tết bằng được, mặc dù số lượng in của nhiều báo ngày tết thường sút giảm.
Cầm một vài tờ báo tết chạy theo quảng cáo quá mức đến mức lố bịch, tôi nghĩ đây không còn là báo kèm quảng cáo mà là quảng cáo độn thêm báo. Vai trò chính phụ đã bị đảo ngược.








Mới hơn Cũ hơn