Nếp sống nếp nghĩ
Lâu nay tôi không phải là khán giả thường xuyên của chuyên mục Gặp nhau cuối tuần trên VTV3 , ấy vậy mà nhân ngẫu nhiên được vợ con rủ xem chương trình mang tên Hội ơi là hội (tối 30-3 ), lại thấy phục sát đất . Chuyện kể về một làng nọ làm hội . Làm như thế nào ? Nói nôm na là không có cũng vẽ ra mà làm . Tính chuyện bắt chước người khác ( ai đó đạo văn , đạo nhạc thì ở đây người ta sẵn sàng đạo hội ) . Thấy các làng khác có chọi trâu chọi gà thì nghĩ ra việc …chọi lợn . Phỏng theo lối đấu bò ở Tây Ban Nha, người ra đấu ngồi xổm trên mặt đất tay cầm miếng vải đỏ khiêu khích lợn , tay kia cầm cái gì na ná như cái khiên để tự che đỡ . Không ai là nhịn cười nổi !
Ngay sau tiếng cười , cố nhiên , màn kịch cũng luôn tiện làm cho người ta đau lòng . Con người ở đây hiện ra trong một tình trạng thảm hại : Mang quá khứ ra để làm thương mại . Kiếm ăn với bất cứ giá nào. Ma mãnh đủ kiểu . Nhân danh một mục đích tốt đẹp , tự cho rằng có gian dối một tí rồi thần phật cũng tha bổng cho hết .
Nghĩ lại thì chẳng qua cái sự làm liều nghĩ ẩu ở đây được bắt đầu từ một nguyện vọng có vẻ rất chính đáng . Đó là muốn gây ấn tượng với người . Song do chỗ trong thâm tâm thừa biết mình kém sẵn , và không bao giờ có thể bằng người , nên chỉ còn cách tạo ra sự độc đáo . Rồi nhận ra đây là ngón võ có vẻ hiệu quả , người ta còn hùa nhau nâng nó , cái sự độc đáo ấy , lên thành lý luận : sùng bái nó , cho nó là quan trọng nhất trên đời , và lo đi tìm nó bằng được , -- kể cả đến lúc bí , phải dùng tới cách tầm thường nhất , và bản thân thường lên tiếng chống đối mạnh mẽ nhất , đó là nhập khẩu những cái cực kỳ xa lạ từ nước ngoài .
Chỉ cần độc đáo là có giá trị , cái lầm lỡ tai hại ấy , kỳ lạ thay , lại đang lan tràn như một căn bệnh . Trong việc này bọn tôi cũng có một ít kỷ niệm . Hồi đó là vào khoảng đầu những năm sáu mươi , một số thanh niên mới tập viết cũng có cái lối đi tìm bằng được sự độc đáo để gây ấn tượng . May mà các bậc đàn anh đã sớm nhắc nhở . Còn nhớ nhà thơ Xuân Diệu từng giảng rất hay về chuyện này . Với lối nói riết gióng của mình , ông bảo nên nhớ là hai con lợn khác nhau cũng mỗi con một cá tính , nghĩa là chẳng con nào giống con nào ; vậy đừng có lẫn cá tính với cá tật … Sự độc đáo chỉ đáng ghi nhận khi nó là dấu hiệu của một giá trị chân chính .
Nói cho vui , không chừng cái làng Cự Phách trong chương trình Hội ơi là hội đã ăn phải đũa bọn tập tọng học nghề chúng tôi mấy chục năm trớc . Trong bụng ước có một Xuân Diệu để nhắc nhở , song lại nghĩ , một khi cả làng cả xóm bây giờ đã mê muội vậy , chắc ông Xuân Diệu có tái sinh cũng phải giơ tay đầu hàng !
Đã in Thể thao và văn hoá
số ra 6-5-05
Độc đáo với bất cứ giá nào !
•
0
Nếp sống nếp nghĩ
Lâu nay tôi không phải là khán giả thường xuyên của chuyên mục Gặp nhau cuối tuần trên VTV3 , ấy vậy mà nhân ngẫu nhiên được vợ con rủ xem chương trình mang tên Hội ơi là hội (tối 30-3 ), lại thấy phục sát đất . Chuyện kể về một làng nọ làm hội . Làm như thế nào ? Nói nôm na là không có cũng vẽ ra mà làm . Tính chuyện bắt chước người khác ( ai đó đạo văn , đạo nhạc thì ở đây người ta sẵn sàng đạo hội ) . Thấy các làng khác có chọi trâu chọi gà thì nghĩ ra việc …chọi lợn . Phỏng theo lối đấu bò ở Tây Ban Nha, người ra đấu ngồi xổm trên mặt đất tay cầm miếng vải đỏ khiêu khích lợn , tay kia cầm cái gì na ná như cái khiên để tự che đỡ . Không ai là nhịn cười nổi !
Ngay sau tiếng cười , cố nhiên , màn kịch cũng luôn tiện làm cho người ta đau lòng . Con người ở đây hiện ra trong một tình trạng thảm hại : Mang quá khứ ra để làm thương mại . Kiếm ăn với bất cứ giá nào. Ma mãnh đủ kiểu . Nhân danh một mục đích tốt đẹp , tự cho rằng có gian dối một tí rồi thần phật cũng tha bổng cho hết .
Nghĩ lại thì chẳng qua cái sự làm liều nghĩ ẩu ở đây được bắt đầu từ một nguyện vọng có vẻ rất chính đáng . Đó là muốn gây ấn tượng với người . Song do chỗ trong thâm tâm thừa biết mình kém sẵn , và không bao giờ có thể bằng người , nên chỉ còn cách tạo ra sự độc đáo . Rồi nhận ra đây là ngón võ có vẻ hiệu quả , người ta còn hùa nhau nâng nó , cái sự độc đáo ấy , lên thành lý luận : sùng bái nó , cho nó là quan trọng nhất trên đời , và lo đi tìm nó bằng được , -- kể cả đến lúc bí , phải dùng tới cách tầm thường nhất , và bản thân thường lên tiếng chống đối mạnh mẽ nhất , đó là nhập khẩu những cái cực kỳ xa lạ từ nước ngoài .
Chỉ cần độc đáo là có giá trị , cái lầm lỡ tai hại ấy , kỳ lạ thay , lại đang lan tràn như một căn bệnh . Trong việc này bọn tôi cũng có một ít kỷ niệm . Hồi đó là vào khoảng đầu những năm sáu mươi , một số thanh niên mới tập viết cũng có cái lối đi tìm bằng được sự độc đáo để gây ấn tượng . May mà các bậc đàn anh đã sớm nhắc nhở . Còn nhớ nhà thơ Xuân Diệu từng giảng rất hay về chuyện này . Với lối nói riết gióng của mình , ông bảo nên nhớ là hai con lợn khác nhau cũng mỗi con một cá tính , nghĩa là chẳng con nào giống con nào ; vậy đừng có lẫn cá tính với cá tật … Sự độc đáo chỉ đáng ghi nhận khi nó là dấu hiệu của một giá trị chân chính .
Nói cho vui , không chừng cái làng Cự Phách trong chương trình Hội ơi là hội đã ăn phải đũa bọn tập tọng học nghề chúng tôi mấy chục năm trớc . Trong bụng ước có một Xuân Diệu để nhắc nhở , song lại nghĩ , một khi cả làng cả xóm bây giờ đã mê muội vậy , chắc ông Xuân Diệu có tái sinh cũng phải giơ tay đầu hàng !
Đã in Thể thao và văn hoá
số ra 6-5-05