VƯƠNG-TRÍ-NHÀN
Đang hiển thị bài đăng từ 2014

Thanh Tịnh, cuộc đời ngậm ngải tìm trầm

Năm sớm năm muộn xê xích ít chút nhưng nói chung hàng năm cứ đến khoảng cuối tháng mười một, đầu tháng chạp dương lịch, khi những chiếc lá bàng chuyển dần từ màu xanh sang màu đồng điếu, thời tiết bắt đầu ngả hẳn sang mùa đông, t…

Tội làm hư dân ( bản bổ sung thêm 724 chữ)

Một số trang mạng đồng nghiệp vừa giới thiệu lại bài viết này của tôi. Để tiện cho bạn nào thấy cần, tôi xin tải lại nguyên văn bài in trên trang của tôi ngày 28-1-2013 , có kèm thêm một số ý mới bổ sung ở phần cuối mới viết…

Nhân một cuộc hội thảo về văn học miền Nam 1954-75

Một cuộc hội thảo về văn học miền Nam 1954-75 vừa được tổ chức ở bên Mỹ. Tôi hơi thất vọng vì ba lẽ: 1/ các đồng nghiệp của tôi ở hải ngoại vẫn bị cảm xúc chi phối quá nặng. Bây giờ mà các anh vẫn nhắc nhở đến những đánh giá…

Sách cũ sách mới

Sự có mặt của các tác phẩm cổ điển Trên các trang báo, thường người ta chỉ thấy những lời giới thiệu về sự có mặt của các tác phẩm mới in ở phương Tây, nhất là các tác phẩm được giải nọ giải kia. Khi đọc những bài ấy, tôi nhận …

Mấy điều vân vi khi nhớ lại một lời ai điếu vay mượn

Hồi tướng Giáp qua đời, giáo sư Vũ Khiêu có mấy câu khóc thảm thiết bằng văn chương, khiến nhiều người cảm động, trong đó có đoạn: “Sinh ra tôi là cha mẹ, hiểu biết tôi lại là anh. Tấm lòng tri ngộ ấy tôi biết lấy gì báo đáp? Mấ…

Mấy nét sơ lược về ý niệm thời gian ở chúng ta hôm nay

Cái đồng hồ của người Việt Nam là tên một bài báo của Phan Khôi in trên Phụ nữ tân văn 1931. Trong bài viết ấy, nhà báo họ Phan cho rằng nhiều người hồi bấy giờ dùng đồng hồ chẳng qua bắt chước người Âu - Mỹ để trưng diện ra ch…

Bạo lực có mầm mống trong xã hội Việt

Bài trên mạng VnMedia 19-3-2010 (VnMedia) - Clip nữ sinh bạo lực khuấy động dư luận. Nhiều người sửng sốt vì tình trạng bạo lực học đường. Nhiều người khác giật mình chất vấn giáo dục, xã hội. Trong khi đó, nhà nghiên cứu…

Ghi chép trong tuần ( 27/10 –2/11/2014)

27-10 Nhân hiện tượng truyện ngôn tình Trung quốc Sự bung ra của loạt sách này làm cho một số người sốt ruột. Một vài nhà nghiên cứu có chút hàn lâm lấy làm khó hiểu nêu ra những câu hỏi. Đại loại hỏi tại sao có tình trạng đó?…

Đâu là nguyên nhân mọi yếu kém của người Việt ?

Trên FB Nhân Thế Hoàng , hôm nay 30-10-2014, tôi đọc thấy đoạn văn sau đây: Nhiều bạn bè trong nước cứ chê rằng: Người Việt mình xấu xí, lười nhác, giỏi làm thầy hơn làm thợ nên đất nước mới không phát triển chứ không phải do …

Ghi chép trong tuần ( 20-26/10/2014)

21-10    Tuổi già xứ mình        Trang viet-studies  mấy hôm trước in bài Tuổi già là thời sung sướng nhất. Đọc vào thì thấy người già ở xứ người --kể cả người Việt-- sao mà dễ sống. Luôn luôn họ tìm được sự bằng lòn…

Biện hộ cho sự vô cảm

NHỮNG BIỂU HIỆN TẾ NHỊ Từ dưới bãi một em nhỏ lên cầu Long Biên, cất tiếng chào khi tôi dắt xe từ cầu đi xuống. Lẽ ra tôi phải sung sướng vì gặp được một đứa trẻ ngoan mới phải. Sao lần này cứ thấy gờn gợn. Mãi mới nghĩ ra. Đứa…

Tìm hiểu chính sách đào tạo lớp trí thức mới của nhà nước Nga Xô Viết để hiểu trí thức được đào tạo ở Hà Nội sau 1954

Tập tiểu luận   Về trí thức Nga ( La Thành và Phạm Nguyên Trường dịch, nxb Tri thức H. 2009)  gồm có nhiều bài viết xuất sắc + C hân lý của triết học và sự thật của người trí thức  + Khủng hoảng trí tuệ và sứ mệnh của tần…

Ghi chép trong tuần ( 13-19/10/2014)

14-10 MỘT BÀI THƠ CHÍN ĐẸP CỦA MỘT GIAI ĐOẠN VĂN HỌC PHỤC HƯNG Nửa đầu tháng mười tôi ở Hà Nội. Thường hay nhớ lại một bài thơ của Tế Hanh mà nay đã quên cả tên: Em lại về trong ngày hội lớn Trong khi mùa lại đón thu sang T…

Quản lý Hà Nội sau 10-1954 -- một cách hiểu về dân chủ quá dung tục

Trong các nhận xét của  Nguyễn Huy Tưởng mà tôi đã nêu ở bài trước   Những thay đổi  đã đến với  Hà Nội từ sau 1954:Tính nghiệp dư trong quản lý , thì cái nhận xét có liên quan đến nhân sự “con sen trở thành đại biểu khu phố”có …

Hà Nội và một số nhà văn các thế hệ trước 1986

Cái thể loại mà tôi "bịa" ra để gọi     Một số nhà văn Việt Nam hôm nay với Hà Nội, làm năm 1986, là kể chuỵện đời sống văn học. Ở đây, tôi có ý  đi vào tìm hiểu ảnh hưởng của Hà Nội đối với đời sống các nhà v…

Hà Nội mất & được

Đã thành một thói quen, dân ta do đời sống quá buồn nên rất ngại nói chuyện buồn, và càng giả vui để tự lừa mình, thì cuộc sống lại càng buồn hơn.        Vào những dịp phải vui  -- như dịp đầu năm của cái năm chuẩn bị …

Trở lại với các danh nhân lịch sử để hiểu các VIP hiện thời

Do những cấm kỵ không được viết về các danh nhân hiện đại, giới sử học của ta cũng lảng tránh luôn không viết về các danh nhân trong quá khứ   Những trang sử học không có con người -- Sử Việt Nam được lưu hành chính thức…

Bước rẽ ngoặt của Đổi mới văn nghệ -- hai năm 1988 -1989 (I)

Tiếp theo phần nhật ký  Chuyện văn nghệ Hà Nội nghe ở Moskva 1987 —đưa trên blog này ngày 22-8-13 Từ tháng 1-10-1986 tới 30-9-1989, tôi sống chủ yếu ở Moskva, chỉ có một đợt về phép từ giữa tháng 10 tới giữa tháng 12-198…

Tố Hữu 1979 ( phần tiếp)

CÁO LỖI  Trong lúc vội vã, tôi đã đánh máy nhầm con số trên đề bài. Đề bài cũ ghi là  Tố Hữu 1976 . Nay xin đổi lại là  Tố Hữu 1979.  Mong được bạn đọc thứ lỗi. 3-8.  Vụ trưởng Xuân Trường họp các báo, gợi ý phê phán bản đề …

Tố Hữu 1979

CÁO LỖI  Trong lúc vội vã, tôi đã đánh máy nhầm con số trên đề bài. Đề bài cũ ghi là  Tố Hữu 1976 . Nay xin đổi lại là  Tố Hữu 1979.  Mong được bạn đọc thứ lỗi Nguyên là bài Ghi chép từ Hội nghị nhà văn đảng viên 6-1979 đã in…

Chiến tranh, nhớ và quên

Bài học từ trận lụt phố cổ Passau là tên một bài viết in trên TTCT03/06/2014, tác giả là Võ Văn Dũng (nghiên cứu sinh ngành Đông Nam Á - Trường đại học Tổng hợp Passau, CHLB Đức). Bài báo kể: Passau (bang Bayern, Cộng hòa li…

Thái Lan -- xứ sở biết tự cai trị

Một thoáng trên đường Từ phòng ăn của một khách sạn nhỏ nhìn ra, tôi cảm thấy thiên nhiên ở thành phố  Đông Nam Á mà mình vừa đến cũng “tự nhiên như nhiên”, cũng ngang dọc cao thấp tùy tiện không ra hàng ra lối, tức không đư…

Tiếp nhận và vận dụng lý luận trong nghiên cứu văn học hiện nay

Trong bài viết này, tôi tập trung  nêu một  số nhận xét cụ thể:   --  mấy chục năm qua, đời sống lý luận có  nhiều sôi động bởi đó  là do nhu cầu xã hội đòi hỏi. Song được như thế một phần, là nhờ dịch của nước ngoài ; về căn …

Thích ứng đồng nghĩa với hư hỏng thoái hóa biến chất

Người ta chỉ hay nói  khủng hoảng kinh tế  giá cả leo thang ảnh hưởng tới sinh hoạt hàng ngày của người dân. Nhưng không khó gì để nhận ra rằng sự nghèo đi cũng đồng thờì làm cho con người hèn đi, cuộc thích ứng mà người …

Ba bài viết ngắn về Tô Hoài

Ở các nhà trường hồi tôi đi học người ta thường đưa ra một luật lệ của sự sáng tác: hãy xây dựng điển hình. Về một giai cấp, một tầng lớp, một con người hãy cố tìm ra  một hình ản…

Một di sản chiến tranh: tình trạng kém cỏi của việc học ngoại ngữ và những bế tắc trong hội nhập và phát triển hôm nay

Khi không có ý thức và thói quen                                       làm bạn với  các nước khác                                                  người ta làm sao có thể hội nhập                                         …

Nguyễn Khải 1974

Ngoài một số mẩu chuyện liên quan đến một vài tác phẩm bỏ dở, những cuốn sách đang đọc, chuyến đi Tiệp ngắn ngủi..., những cuộc trò chuyện của tôi và Nguyễn Khải trong năm 1974 tập trung vào đợt tác giả viết một số tạp văn cho m…

Truyền thông trong một xã hội tiểu nông

Rửa hờn của Nam Cao ( Tuyển tập Nam Cao bản của NXB Văn học in 1987, tr 424) viết về cuộc hiềm khích kèn cựa giữa hai vị tai to mặt lớn làng nọ. Một bên là lý Nhưng, một bên là khóa Mẫn.         Kẻ thứ nhất -- người…

Những tháng ngày ngột ngạt -- nhật ký Hà Nội 1974 (kỳ II)

26/5 Hình như tất cả các khu vực của đời sống đều là đang ở vào chung một tình trạng. Đi đâu cũng gặp những điều làm mình nản lòng,  mà những điều đó lại thật giống nhau, khiến người ta có cảm giác không sao thoát nổi.

Một cách nghĩ khác về Nguyễn Khải

Bài đã in trên blog này ngày 26-8-2008 Tôi biết rằng nhiều người có cách nghĩ tương tự như Dương Tường khi đọc Đi tìm cái Tôi đã mất - Tùy bút chính trị của Nguyễn Khải (xem bài phỏng vấn trên talawas số ra 11-6-08). Và tôi t…

Nguyễn Khải, 1973

Thế nào là một nhân vật tiểu thuyết -  Giới hạn của tìm tòi - Ám ảnh người mẹ - Con người thực tế -  Một đứa con chết Xô đổ khuôn mẫu thể loại - Phá vỡ lô gích cuộc sống -  Không trông đợi  ở ai khác ngoài chính mì…

Nguyễn Khải 1972

Trong thời gian từ 1967 tới 1979, tôi có nhiều dịp nghe nhà văn Nguyễn Khải trò chuyện, giảng giải… và đã ghi lại đều đều các câu chuyện đó trong những cuốn sổ riêng, nay mới chỉnh lý được phần ghi chép trong các năm 1972-19…

Nước Nga hôm qua, nước Nga hôm nay

Cậu bảo: Cũng không xa - Nước Nga? -  Ờ nước ấy Và há mồm khoan khoái Lão ngồi mơ nước Nga… Tố Hữu Lão đầy tớ 6-1938 Những hình ảnh  nước Nga hôm nay, vốn đã thường xuyên đi về trong tâm trí chúng ta, lại  được t…

Những người Nga kỳ cục

Đầu thiên niên kỷ này, một nhà xuất bản ở Anh vừa cho in một xê-ri có tính cách đi vào tìm hiểu đặc tính các dân tộc, mà trước tiên là miêu tả những khuôn mẫu đã định hình trong lịch sử về dân tộc đó.   Tủ sách mang cái tên…

Xuân Quỳnh & những vui buồn của kiếp hoa dại

Đến tận cùng đau đớn, đến tình yêu (XQ-THƠ TÌNH  CHO BẠN TRẺ) Khi nghe ca sĩ Thúy Mị hát bài Đợi có lẽ bạn nghe đài cũng như bạn đọc nói chung nhiều người không để ý rằng trong việc phổ thơ Vũ Quần Phương, nhạc sĩ Huy…

Ba bài viết ngắn về Xuân Diệu

Khả năng tỏa sáng      Hè 1939,  nhân cái chết của Tản Đà , Xuân Diệu từng viết đại ý: anh – tức Xuân Diệu  khi đó mới 23 tuổi – sẽ mang tiếng là người bội bạc nếu không nhắc lại những kỉ niệm t…

Thơ tình và con người riêng tư trong thơ Xuân Diệu sau 1945

Bài đã in trên blog này ngày 23-3-2010                                         Những  thích ứng với hoàn cảnh đã làm nên  sự  thay đổi lớn lao trong số phận một nhà thơ. Với Cách mạng và kháng chiến,  một Xuân Diệu  từng man…

Làm sao cứu vãn thứ giáo dục phi chuẩn mực này được ?

-- Ngành giáo dục ở ta đang trong tình trạng thế nào ? -- Nói cho hình ảnh một chút, nó đang lê lết trong cảnh trì trệ. Về triển vọng, thì có vẻ bệnh ở dạng vô phương cứu chữa. Tức nếu không dỡ bỏ làm lại thì vùng vẫy đến mấy cũ…

"Dân tộc Việt là một khối tự phát khổng lồ"

Bài trả lời phỏng vấn đã in trên VietNamNet 20/10/2007 Hoàng Lê thực hiện Người Việt duy tình, cạn nghĩ, ăn xổi Suốt tuần nay, dư luận ầm ĩ xung quanh sự kiện một diễn viên trẻ bị đưa chuyện phòng the lên mạng. Từ g…

Ba ngày ở Myanmar, 3/2013

Bài đã in trên blog này 5-4-2013 Những "cái không" mà người VN thấy lạ Một chút tò mò thúc đẩy tôi muốn sớm đến Yangon: người ta bảo thành phố đó tuyệt đối không có xe gắn máy. Đến đây lại thấy cá…

Nguyễn Công Hoan và cuốn hồi ký "Đời viết văn của tôi"

Quyển sách phải có     Với khối lượng chữ nghĩa đã viết, trong văn học VN hiện đại, tác giả Bước đường cùng phải được xem như  một trong số những người viết hoạt động có hiệu quả bậc nhất.

Nguyễn Công Hoan và những cái nháy mắt tinh nghịch

Lời dẫn Khi quá chán chường trước các sáng tác mới in hai chục năm nay,-- và cả phần lớn những bài thơ những thiên truyện in ở Hà Nội 1945-1986  mà một thời đã say mê đã ngấu nghiến -  tôi  thử tìm lại văn chương tiền chiến, b…

Nâng trình độ sống để thích nghi - phát triển

Bài viết này của tôi —dưới dạng trả lời phỏng vấn nhà báo Phương Loan (VNN) – đã in trên doanhnhan.vneconomy.vn ngày 29-1-2009, sau đó đã được  một số mạng khác đưa lại. Đọc lại những suy nghĩ của mình từ năm năm trước, giờ đ…

Một nước Nhật quá xa xôi!

Cộng với những hiểu biết vốn có từ trước năm ngày du lịch bụi ngắn ngủi, đủ để tôi cảm thấy xã hội Nhật, người Nhật là cả một hình ảnh đảo ngược của xã hội Việt, người Việt

Thành kính và thuần thục

Thử trả lời câu hỏi:Thế nào mới là văn hóa thực thụ?      Thăm thú Hội An đến ngày thứ hai, buổi chiều hôm ấy, chúng tôi được mấy bạn quen rủ ghé lại một nhà thờ họ. Thành thực mà nói, lúc đầu cũng hơi ngại.  Đến thăm…

Nhạt hội bởi chưng ...hội nhạt

Nguyễn Đình Chiểu từng viết trong Lục Vân Tiên: “ Bởi chưng hay ghét cũng là hay thương ”.  Tôi cũng đang ở trong tình trạng dở dang vậy,.  Vì quá yêu các lễ hội mà gần đây cứ nghĩ đến hội là ngại.  Trình độ tổ chức các lễ…

Độc đáo với bất cứ giá nào !

Lâu nay tôi không phải là khán giả thư­ờng xuyên của chuyên mục Gặp nhau cuối tuần trên VTV3 , ấy vậy mà nhân ngẫu nhiên đ­ược vợ con rủ xem chư­ơng trình mang tên Hội ơi là hội (tối 30-3 -2005), lại thấy phục sát đất …

Nguyễn Tuân huyền thoại một thời

Theo kiểu Hemingway Cùng với sự phát triển của các phương tiện thông tin đại chúng, sự tiếp nhận văn chương của con người thời nay so với người xưa có thêm những phương tiện mới: nếu muốn, họ có thể đồng thời vừa đọc sách một …

Một tư duy nghệ thuật kiểu Liêu trai

Sinh thời Nguyễn Tuân, các truyện Yêu ngôn đã viết chỉ mới kịp đăng báo chứ chưa được ráp thành tập. Nay dựa trên ý đồ và tài liệu sẵn có của tác giả, nhà nghiên cứu Nguyễn Đăng Mạnh đã tìm cách dựng lại Yêu ngôn và tới 1…

Phố cũ Hà Nội sớm mùng một tết

Nguyên là bài Khi Hà Nội trở thành chính mình  đã in trên blog này ngày 15-2-2010 Chị Đàm một người tôi quen từng qua Pháp có lần bảo với tôi rằng vào những ngày thật vắng, Hà Nội còn đẹp hơn cả Paris nữa. Tôi chưa đến kinh thà…

Đi tìm những độc đáo cá nhân trong ngày tết

Nguyễn Tuân có lần kể lại trong một thiên tuỳ bút in ra từ trước 1945: “Ngày trước thầy tôi không mấy khi ăn tết ở nhà (...). Trong những ngày đó, thầy tôi làm gì? Thầy tôi đi chơi chợ trời vùng Hoà Bình, ngâm vịnh trong những l…

Hiện tượng “lại gạo” trong niềm tin trong cách sống

Trên báo Văn Nghệ , có lần, tôi đã được đọc một truyện ngắn, trong đó kể chuyện hai vị cán bộ về hưu, tranh nhau chức chủ tế, trong một dịp làng mở hội. Còn đây trước mắt tôi, b…

Một dịp trở về với dĩ vãng

Đêm 30 Tết Tân Hợi (1971), về công tác ở một đơn vị bộ đội và đón giao thừa giữa rừng Quảng Bình, tôi chỉ còn tìm thấy niềm an ủi ở một bếp lửa.  Từ khoảng mười giờ đêm trở đi, không biết làm gì mà cũng không thể ngủ nổi, …

Lì xì ba vạ tức là trao con dao sắc cho trẻ

Nỗi khổ của những ngày Tết là chủ đề mà cánh già ngoài bãi sông Hồng chúng tôi mấy ngày qua hay bàn. Chủ đề sáng nay lái sang câu chuyện về việc người lớn lì xì , hay nói theo lối đồng bằng Bắc bộ, gọi là mừng tuổi lớp …

Cái nạn mừng tuổi

Câu chuyện mồng một đi chúc tết bè bạn,  dưới con mắt nhà văn Nguyễn Công Hoan hơn bảy mươi năm trước Ngòi bút đã viết nên những Oẳn-tà roằn, Đôi giày mất dạy, Cô Kếu gái tân thời... . vốn nhạy cảm với những gì là phi tự nhi…

Nguyễn Khải trong sự tiếp nhận của tôi trước 1996 (phần tiếp)

III/ Nhu cầu khẳng định và lối tiếp cận đa dạng trong các tác phẩm viết về chiến tranh - Coi thắng lợi của cách mạng như thắng lợi của chính mình - Trở lại với những xung đột tư tưởng - Các nhân vật thánh hoá và sự hài lòng kí…

Nguyễn Khải trong sự tiếp nhận của tôi trước 1996

Nguyên đây là bài viết  được dùng làm lời dẫn cho bộ Tuyển tập Nguyễn Khải gồm ba tập, cuốn sách do tôi tuyển chọn và giới thiệu, in ra ở nhà xuất bản Văn học, H. 1996.             Tên cũ của bài là Nguyễn Khải tro…

Nông thôn tan nát hôm nay

cũng là một dạng "mất đất" Chỉ cần đứng ở các đầu ô, theo dõi hoạt động trên con đường nối Hà Nội với các tỉnh, ngươi ta cũng sớm nhận ra thực chất các mối quan hệ giữa đô thị với các vùng nông thôn chung quanh.

Rác ngoại

Hồi đang còn đại dịch cúm gà, dân tình xem TV thường sởn da gà khi  theo dõi cảnh buôn lậu gà qua biên giới. Đó là những con gà bên Trung quốc họ phải thanh lý vì sợ cúm nhưng ngại chôn nên gần như bán cho không mình, và đá…

Cuộc sống là gồm cả hoa và rác

Nhiều năm lại đây, sau những ngày lễ ngày Tết,báo chí đã kêu ầm lên là đường phố Hà Nội đầy rác. Chẳng hạn năm nào cũng vậy, khoảng từ rằm tháng giêng trở đi, một trong những dấu hiệu cho thấy những ngày tết nguyên đán chỉ vừa mớ…

Thầy không ra thầy, thợ không ra thợ

Nhìn vào các nghề thủ công, nhiều người có tuổi và kỹ tính một chút thường nhận ngay ra rằng nếu so với một người thợ ngày xưa thì thợ bây giờ non tay hơn nhiều. Những ngôi đình ngôi chùa nổi tiếng, giá bảo bây giờ dựng lại không…

Chuyện con người và nghề nghiệp

Ai cũng nói buôn mà chẳng ai biết buôn Hồi chưa có chủ trương bung ra làm ăn, nhiều cán bộ nhà nước thường nhìn sự buôn bán bằng con mắt tiếc rẻ. Thấy một số người liều lĩnh làm công việc gọi là phe phẩy để…

Tải thêm bài đăng
Không tìm thấy kết quả nào